شيوع فقر آهن و كم خوني ناشي از آن در دانش آموزان مدارس راهنمايي شهر بيرجند در سال 1385

Prevalence of iron deficiency and its related anemia in junior school students in Birjand

زمينه و هدف: فقر آهن شايعترين كمبود تغذيه اي در دنيا و كم خوني ناشي از آن شايعترين بيماري خوني در كودكان و نوجوانان است. از آنجا كه فقر آهن در كودكان در سنين رشد مي تواند سبب اختلال در يادگيري و بروز كم خوني شود، آگاهي از شيوع آن مي تواند جهت برنامه ريزيهاي پيشگيري كننده مؤثر باشد. مطالعه حاضر با هدف تعيين شيوع فقر آهن و كم خوني ناشي از آن و برخي عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان مدارس راهنمايي شهر بيرجند انجام شد. روش تحقيق: اين مطالعه توصيفي- تحليلي (مقطعي) در سال 1385 و بر روي 450 دانش آموز پسر و دختر مدارس راهنمايي شهر بيرجند كه به روش تصادفي چند مرحله اي انتخاب شده بودند، انجام شد. پس از توضيح طرح و كسب رضايت نامه، اطلاعات فردي ثبت شد. قد و وزن اندازه گيري و شاخص توده بدني محاسبه گرديد. نمونه گيري خون به منظور آزمايش شمارش كامل گلبولي و فريتين سرم انجام شد. دانش آموزان با هموگلوبين كمتر از g/dL 12 به عنوان كم خون، فريتين كمتر از μg/dL 12، مبتلا به فقر آهن و با غير طبيعي بودن هر دو شاخص به عنوان كم خوني فقر آهن در نظر گرفته شدند. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از نرم افزار SSPS و آزمونهاي آماري Chi-Square و Fisher در سطح معني داري 0/05=a تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: در اين تحقيق، شيوع كم خوني 6/3%، كم خوني فقر آهن 1/8% و فقر آهن 24% بود. شيوع فقر آهن با جنس (دختر بودن)، پريود شدن و افزايش سن ارتباط معني داري نشان داد (0/05>P). بين شيوع فقر آهن و كم خوني ناشي از آن با معدل، رتبه تولد، شاخص توده بدني، سن، شغل و سطح تحصيلات پدر و مادر ارتباط معني داري وجود نداشت. نتيجه گيري: با توجه به شيوع نسبتاً بالاي فقر آهن و عوارض بهداشتي، اجتماعي و اقتصادي آن پيشنهاد مي شود كودكان در دورانهاي رشد سريع از اين نظر غربالگري شوند و در صورت لزوم تحت درمان قرار گيرند.

Background and Aim: Iron deficiency is the most common nutritional deficiency in the world and its related anemia is the most common hematological disease in children and adolescents. Since iron deficiency can produce anemia and learning difficulties in children in rapid- growing ages، awareness of its prevalence can affect on planning preventive measures. The present study aimed at determining iron deficiency prevalence ، its related anemia، and some relevant factors in junior school students in Birjand in 2006. Materials and Methods: In this cross- sectional and descriptive study، 450 students from junior schools were selected by multi-stage random method. After the study was clarified، parents filled out their respective consent forms regarding their children and personal information of the students was recorded thus، height and weight of students were measured and body mass index (BMI) was calculated. CBC differential and serum ferritin were measured. Iron deficiency was defined as serum ferritin≤12μg/L and anemia was defined as Hb<12g/dL and iron deficiency anemia was defined as both (SF≤12، Hb<12).The obtained data were analysed by means of SPSS software and statistical tests (Chi-Square and Fisher) at the level of  =0.05. Results: Prevalence of anemia was 3.6%، iron deficiency anemia 1.8% and iron deficiency was 24%. Prevalence of iron deficiency showed significant relationship to sex (female)، menstruation، and increasing age. There was not a significant relationship between iron deficiency and its respective anemia to score، degree of birth، body mass index، age، job، and parents’ level of education. Conclusion: With regard to relatively high prevalence of iron deficiency and its health and socioeconomic complications، it is recommended that screening programs for iron deficiency will be done during the rapid- growing age of children so that they would be treated if necessary