بررسي اثر سرعت خطي كوبنده و رطوبت محصول روي تلفات و ضايعات كوبش ارقام متداول برنج

Effect of Drum Speed and Moisture of Crop on Threshing Losses and Waste in Rice Common Varieties

بخش اعظمي از تلفات و ضايعات محصول برنج ممكن است در مرحله كوبش اتفاق بيافتد. يكي از عوامل مؤثر بر ميزان تلفات و ضايعات واحد‌هاي كوبش خرمنكوب‌ها و ماشين‌هاي برداشت، سرعت خطي كوبنده مي‌باشد. در اين طرح اثر سه عامل كه عبارت‌اند از: سرعت خطي كوبنده (در 5 سطح) و ميزان رطوبت محصول (در2 سطح) و ارقام متداول برنج (4 رقم) بر تلفات و ضايعات كوبش مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت. براي انجام عمل كوبش از واحد كوبش (T25) كه كوبنده آن داراي دندانه‌هاي از نوع قلابي مي‌باشد، استفاده شد. عوامل وابسته شامل در صد دانه‌هاي كوبيده نشده(تلفات كوبش) و دانه‌هاي آسيب ديده (ضايعات كوبش) بود. براي تجزيه و تحليل داده‌هاي به‌دست آمده از طرح آزمايش كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي و براي مقايسه ميانگين‌ها از آزمون چند دامنه‌اي دانكن استفاده شد. نتايج آزمايش‌ها نشان داد كه اثرات رقم و سرعت خطي كوبنده بر درصد تلفات كوبش و اثرات رقم، سطح ميزان رطوبت و سرعت خطي كوبنده بر درصد دانه‌هاي آسيب ديده معني‌دار (سطح احتمال 1 درصد) بوده است. مناسب‌ترين سرعت خطي كوبنده معادل 14m/s مي‌باشد و رقم هاشمي داراي بيشترين مقدار درصد تلفات كوبش و رقم بينام داراي كمترين درصد تلفات كوبش بوده است. از بين ارقام مورد آزمايش، رقم بينام از ميانگين درصد دانه‌هاي صدمه ديده بيشتري برخوردار بوده است. به‌طور كلي، كاهش رطوبت محصول باعث افزايش ميانگين درصد دانه‌هاي صدمه ديده در آزمايش‌ها شده است.

A considerable portion of threshing losses and waste of rice takes place in threshing stage. One of the effective factors in threshing losses and waste of threshing units, threshers and harvesting machines, is the drum speed. In this research, effects of three factors including drum speed (five levels), crop moisture content (two levels) and rice common varieties (four varieties) on threshing losses and waste were studied. The thresher T25 was used for the investigation. It has wire loop type tooth. Dependent factors included unthreshed grains percentage (threshing losses) and damaged grains percentage. The obtained data was analyzed by split–split plot test based on Complete Randomized Blocks Design. The mean values were compared using Duncan’s Multiple Range Test. The tests results revealed that significant effect of variety type and drum linear speed on threshing losses (P<0.01). Furthermore, the effects of variety type, moisture content and drum speed on damaged grains were also significant. The optimum drum speed was 14 m/s. The most and the least of threshing losses belong to Hashemy and Binam varieties, respectively. Among the tested varieties, Binam variety showed the highest percentage of the damaged grains. In general, decreasing the crop moisture resulted in increasing the mean damaged grain.