بررسي اقتصادي توليد محصولات گلخانه‌اي در استان كرمان

Economic Analysis of Production of Greenhouse Products in Kerman Province

استان كرمان بزرگ‌ترين توليد كننده خيار و گوجه‌فرنگي گلخانه‌اي در كشور است. در اين تحقيق با استفاده از نمونه تصادفي 309 تايي در سال 1384، نرخ بازده و دوره بازگشت سرمايه در سبزي و صيفي، توت‌فرنگي و گل‌هاي بريده در گلخانه‌هاي استان كرمان محاسبه و با كشت سبزي و صيفي در فضاي باز، مقايسه شده است. نتايج به‌دست آمده نشان مي‌دهد كه متوسط نرخ بازده در گلخانه‌هاي سبزي و صيفي، گل‌هاي بريده و توت‌فرنگي به‌ترتيب حدود 20، 14 و 23درصد و در سبزي و صيفي فضاي باز حدود 45/8 درصد است. دوره بازگشت سرمايه در گلخانه‌هاي سبزي و صيفي، گل‌هاي بريده و توت‌فرنگي به‌ترتيب حدود 29/8 و 7 سال است. مقايسه سبزي و صيفي گلخانه‌اي با فضاي باز نشان مي‌دهد كه توليد در گلخانه، داري اشتغال‌زايي بيشتر، عملكرد بهتر، استفاده بهتر از منابع توليد و قيمت فروش بهتراست اما داراي بازده اقتصادي كمتر، هزينه توليد بيشتر، باقي‌مانده سموم بيشتر و نيازهاي سرمايه‌اي زيادتري در مقايسه با فضاي باز است. افزايش ميزان و دوره باز پرداخت اعتبارات، گسترش گلخانه‌هاي فلزي، توسعه تحقيقات در زمينه بهبود عملكرد و گسترش گلخانه‌ها در ناحيه 5، از عمده‌ترين توصيه‌هاي سياستي اين تحقيق است.

Kerman province is the largest producer of greenhouse cucumber and tomato in Iran. This paper calculates the interest rate of return (IRR) and return period of investment (RPI) in vegetable, cut flowers and strawberry in greenhouse and compares them with vegetable grown outdoors. To do the study, a random sample of 309 farmers was selected in the province of Kerman in 2005. Results showed that IRR for vegetable, cut flowers and strawberry in greenhouse was about 20, 14 and 23 respectively, and it was 45/8 percentage per year for vegetable outdoors. RPI for vegetable, cut flowers and strawberry in greenhouse was about 8, 29, and 7 years, respectively. Vegetables Production under greenhouse produces more employment opportunities, has better yields, higher price and efficient use of factors, but it has lower IRR, higher production cost, higher pesticide residue and is more capital intensive in comparison with outdoor production. Improvement of greenhouse credits, enlargement of metal greenhouses, research on yield and development of greenhouses at region 5 are the important policy-making implications of this paper.