تاثير روشنه هاي تاجي جنگل بر فعاليت آنزيمي ، مواد آلي محلول و اسيدهاي آلي خاك

Effect of forest canopy gap on soil enzyme activity, dissolved organic matter and organic acids

روشنه هاي تاجي نقش مهمي در پويايي جنگل هاي نواحي معتدله بر عهده دارند. پژوهش پيش رو با هدف بررسي سطوح مختلف روشنه هاي تاجي بر فعاليت هاي بيوشيمي خاك در منطقه خانيكان نوشهر انجام شد. سي و دو روشنه با سطوح كوچك (205- 195 متر مربع)، متوسط (406- 397 متر مربع)، بزرگ (604-593 متر مربع) و خيلي بزرگ (807-792 متر مربع) با هشت تكرار از هر سطح حفره تاجي درنظر گرفته شد. در داخل هر حفره، نمونه هاي تركيبي خاك براي تجزيه مشخصه هاي فيزيكي و شيميايي، بيولوژي و بيوشيمي برداشت شد. نتايج حاكي از اثر معني دار سطوح مختلف روشنه هاي تاجي بر مشخصه هاي فيزيكي و شيميايي (به جز محتوي سيلت) و بيولوژي خاك بود. همچنين، بيشترين فعاليت اوره آز در روشنه هاي متوسط و كوچك (µg NH4+–N g−1 2 h−1 22/54 و 22/97) مشاهده شد. اسيد فسفاتاز (µg PNP g−1 h−1 633/75)، آريل سولفاتاز (µg PNP g−1 h−1 153/38) و اينورتاز (µg Glucose g−1 3 h−1 273/25) خاك داراي بيشينه مقدار خود در روشنه هاي متوسط بودند. روشنه هاي تاجي با سطح خيلي بزرگ بيشترين مقادير كربن آلي محلول (94/73 ميلي گرم بر كيلوگرم) را به خود اختصاص دادند، در حالي كه بيشترين نيتروژن آلي محلول (34/66 ميلي گرم بر كيلوگرم) در روشنه هاي تاجي متوسط مشاهده شد. حضور روشنه هاي تاجي خيلي بزرگ منجر به تجمع اسيدهاي آلي فولويك و هيوميك (به ترتيب 454/62 و 88/888 ميلي گرم در 100 گرم خاك خشك) در خاك جنگل مورد مطالعه شده بود. درمجموع، براي مديريت پايدار جنگل پيشنهاد مي شود از ايجاد روشنه هاي بزرگ يا خيلي بزرگ اجتناب شود.

Canopy gaps play an important role in the dynamics of temperate forests. The present study aimed to evaluate the effect of canopy gaps area on soil biochemical activities in Khanikan region of Nowshahr. In this study, 32 canopy gaps with small (195-205 m2), medium (397-406 m2), large (593-604 m2) and very large (792-807 m2) areas, 8 replications for each, were considered. Five points were selected within each canopy gap; soil samples were taken and mixed due to transferring to laboratory for analysis of physico-chemical, biological and biochemical properties. According to findings, whole of soil physico-chemical (except for silt content) and biological properties were significantly affected by different canopy gaps areas. The highest urease activity was found under medium and small (22.97 and 22.54 µg NH4+–N g−1 2 h−1) canopy gap areas, respectively. Medium gaps showed the most values of acid phosphatase (633.75 µg PNP g−1 h−1), arylsulfatase (153.38 µg PNP g−1 h−1) and invertase (273.25 µg Glucose g−1 3 h−1). Greater amounts of dissolved organic carbon (94.73 mg/kg) and dissolved organic nitrogen (34.66 mg/kg) were found under very large and medium canopy gap areas, respectively. Creation of very large canopy gaps was due to increasing of fulvic (454.62 mg/100g) and humic (888.88 mg/100g) acids in the studied forest ecosystem. As a general conclusion, based on forest sustainable management, it is proposed to avoiding of large and very large canopy gaps creation.