تاثير شيوه هاي مختلف ذخيره رطوبت در جنگل كاري با نهال هاي ارس (Juniperus excelsa M. B)

(.Effects of various water storage methods on plantation of Greek juniper (Juniperus excelsa M. B

به منظور شناخت موثرين روش كاشت نهال ارس (Juniperus excelsa M. B.) به عنوان يكي از گونه هاي مهم جنگلي كشور، اين پژوهش در ايستگاه تحقيقات سيراچال وابسته به موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور انجام شد. نهال هاي سه ساله ارس با مبدا ايستگاه سيراچال به ارتفاعات اين ايستگاه منتقل و در قالب آزمايش كرت هاي خرد شده با پايه بلوك هاي كامل تصادفي با عامل ذخيره رطوبت (در پنج سطح استفاده از كاه و كلش در كف گوده، استفاده از پلاستيك در كف تشتك، استفاده از مواد سوپرجاذب در خاك گوده، هلالي آبگير و شاهد) به عنوان عامل اصلي و سايبان (در دو سطح سايبان طبيعي با استفاده از سرشاخه درختان و شاهد) در سه تكرار و 16 نهال در هر كرت كاشته شدند. متغيرهاي اندازه گيري شده در پايان فصل رويش سال هاي 1394 و 1395 شامل زنده ماني، قطر يقه، ارتفاع نهال، سطح تاج و شادابي بودند. نتايج نشان داد كه اثر عامل ذخيره رطوبت بر زنده ماني نهال هاي ارس در سال هاي 1394 و 1395 و رويش جاري قطر يقه معني دار بود. بيشترين مقدار مشخصه هاي مذكور در تيمار پلاستيك مشاهده شد، اگرچه بيشترين كاهش زنده ماني در گذر از سال 1394 به 1395 نيز به اين تيمار اختصاص داشت. سايبان و برهمكنش آن با عامل ذخيره رطوبت هيچ اثر معني داري بر ارتفاع، سطح تاج، شادابي و تغييرات آنها در سال هاي مورد مطالعه نداشتند. به طور كلي، نتايج حاكي از موفقيت نهال كاري ديم ارس در ارتفاعات فوقاني البرز جنوبي بود. در اين راستا، استفاده از پلاستيك در كف تشتك هاي كاشت به عنوان شيوه مناسب ذخيره رطوبت پيشنهاد مي شود، اما استفاده از سايبان توصيه نمي شود.

This research was carried out in Sirachal Research Station in order to identify the best method for Greek juniper (Juniperus excelsa M. B.) afforestation as one of the most important forest species in Iran. Three year-old juniper saplings were transported to Sirachal and were planted in a Split-Plot Randomized Block Design with water harvesting (in 5 treatments including using organs of native plants and shrubs at the bottom of pits, using 1×1 m plastic film at the surface of pits, using Aquasorb polymers mixed with the pits soil, semi-circular bonds and control) as main factor and shading (in 2 level of using tree sprouts as artificial shading and control) as secondary factor in 3 replication and 16 saplings per replication. Measured variables were survival, collar diameter, height, and crown area and sapling vitality at the end of growing season of 2015 and 2016. Results showed that rainwater harvesting had significant effect on survival juniper saplings for both 2014 and 2015 years and current annual increment of collar diameter. The highest value of these parameters was noticed for plastic film treatment though the highest decrease of survival from 2014 to 2015 was noticed for this treatment too. Both rainwater harvesting and shading had no significant effect on height, crown area, vitality and their changes during the studied years. Overall, results confirmed the possibility of rainfed afforestation of Greek juniper in high altitude of Southern Alborz Mountain. To achieve this goal, usage of nylon at the surface of plantation pits is recommended. There is no need to use artificial shading for planted saplings.