اثر زمان لايه گذاري بذرهاي ون ( Fraxinus excelsior ) بر ويژگي هاي رويشي و شيميايي نونهال ها

(Effect of duration of stratification on growth and chemical properties of Ash (Fraxinus excelsior L

لايه گذاري سرد به شكل گسترده اي براي شكست خواب بذر ون (Fraxinus excelsior L.) استفاده مي شود. در اين پژوهش اثر دو تيمار از نونهال هاي توليد شده با بذرهاي ون يك ساله و دوساله در ماسه مرطوب (جهت حفظ رطوبت مورد نياز بذر براي جوانه زني) با سه تكرار در قالب طرح كامل تصادفي در نمونه هايي به ابعاد يك متر مربع در هر كرت انجام شد. برخي از صفات كمي و ظاهري نونهال ها (ابعاد برگ، ساقه، ريشه، تاج و زي توده) و مشخصات شيميايي برگ (كربن آلي، نيتروژن، فسفر، پتاسيم و نسبت كربن به نيتروژن) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه تراكم نهال مربوط به تيمار بذرهاي ون دوساله (ميانگين 157/67 اصله در متر مربع) به طور معني داري بيشتر از نونهال هاي با تيمار يك ساله (ميانگين 61/67 اصله در متر مربع) بود. همچنين، بين دو تيمار مدت زمان لايه گذاري از نظر صفات رويشي قطر يقه، قطر تاج، ارتفاع تاج، ارتفاع كل، طول ريشه، وزن خشك برگ و سطح مخصوص برگ گياه اختلاف معني داري وجود داشت و مقدار آن در تيمار لايه گذاري دوساله بيشتر بود. بين مشخصه هاي كربن آلي، پتاسيم، فسفر و نسبت كربن به نيتروژن، فقط پتاسيم اختلاف معني داري بين دو تيمار لايه گذاري نشان داد و در تيمار لايه گذاري دوساله بيشتر بود. به طور كلي، نتايج اين پژوهش نشان داد كه توليد نونهال با تيمار بذر ون در بستر ماسه مرطوب به مدت دوسال مناسب تر است، بنابراين پيشنهاد مي شود براي توليد موفق تر نهال ون در نهالستان ها، روش تيمار بذر ون در بستر ماسه مرطوب به مدت دو سال انجام شود.

Cold stratification is widely used to break dormancy of ash (Fraxinus excelsior L.) seeds. In this study, two groups of seedlings produced by two treatments of ash seeds, one and two-years cold stratification of seeds were investigated with three replications in a completely randomized design in samples of one m2 per plot. Some quantitative characteristics of seedlings including collar diameter, leaf area, stem length, root length, crown height and its biomass and leaves chemical characteristics including organic carbon, nitrogen, phosphorus, potassium and relationship between carbon to nitrogen are examined. The results showed that seedlings density from the two-years old seeds (average of 157.67 seedlings per m2) was significantly higher than that of one-year treatment seeds (average of 61.67 seedlings per m2). Also significant difference between two stratification treatments was recognized for collar diameter, crown diameter, crown height, total height, root length and leaf area index; which were higher values in two years’ cold stratification treatment. Among the chemical characteristics of leaves, only potassium content showed significant difference which was higher in the two years’ cold stratification treatment. In general, we conclude that cold stratification on seed of ash for two years ensure the successful production of ash seedlings in nurseries.