بررسي تاثيرات اقتصادي سدهاي مخزني بر توسعه سكونت گاههاي روستايي نمونه مورد: سد كارون سه-شهرستان ايذه

(The Review of Economic Impacts of reservoir dams on the development of rural settlements(Case: Karun-3 of Dam-Izeh County

سد به عنوان يكي از زيرساخت هاي توسعه با تاكيد بر بهره برداري و مديريت بهينه آب وخاك، بر نواحي روستايي بالادست و پايين دست با توجه به اهداف آن، تاثيرات متفاوتي دارد. شناخت و بررسي اين تاثيرات در روند توسعه پايدار روستايي با توجه به وضعيت گذشته روستاها، مي تواند بسيار ضروري و همچنين در راستاي بهره برداري از توانمندي هاي ايجادشده در نتيجه احداث سد و ارائه راهكار مفيد باشد. بر همين اساس اصول توسعه پايدار، مبناي تئوريكي تحقيق قرار گرفت. سد كارون سه در شهرستان ايذه به عنوان يكي از بزرگ ترين سدهاي مخزني كشور ازجمله سدهايي است كه بر نواحي پيرامون خود به ويژه روستاها با توجه به خصوصيات جغرافيايي ناحيه تاثيراتي داشته است. در اين تحقيق هدف بررسي تاثيرات اقتصادي سد كارون سه بر توسعه سكونتگاه هاي روستايي و ارائه راهكارمناسب است. روش تحقيق بر مبناي ماهيت، توصيفي-تحليلي و ازنظر هدف كاربردي است. از ميان 63 روستاي پيرامون سد كارون سه با توجه به خصوصيات مختلف(نزديكي به رود و درياچه سد، توپوگرافي كمتر از 100 متر، دسترسي 3 كيلومتر، نيروي انساني شاغل در سد و...) 38 روستا انتخاب شد. جامعه آماري تحقيق 2531 خانوار بوده كه نمونه موردمطالعه با استفاده از فرمول كوكران 334 خانوار محاسبه و درنهايت نيز جهت افزايش ميزان اطمينان نمونه، تعداد به 350 خانوار ارتقاء يافت. نتيجه تحقيق با توجه به آزمون t نمونه هاي وابسته نشان داد كه متغيرهاي اقتصادي توسعه گردشگري، اشتغال، توسعه صنعت، افزايش تاسيسات، افزايش رفاه و قدرت خريد مردم با توجه به سطح معناداري، در سكونتگاه هاي روستايي پيرامون بعد از ايجاد سد بهتر از وضعيت آنها در قبل از ايجاد سد مي باشند. همچنين نتيجه آزمون t نمونه هاي مستقل از وجود تفاوت معنادار بين نواحي روستايي بالادست و پايين دست از نظر تاثيرگذاري سد بر متغير هاي اقتصادي حكايت دارد. تحليل واريانس(F فيشر) متغيرها نيز نشان داد كه از نظر تاثيرگذاري سد در نوع سكونتگاه هاي روستايي، فقط متغير توسعه كشاورزي عدم تفاوت معني داري در مورد آن صادق است.

Dam as a development infrastructure with an emphasis on the use and management of soil and water، upstream and downstream the rural areas according to Its objectives، the impact are different. Identify and Reviews this impacts on the sustainable development of rural villages with regard to the previous situation، can be very necessary and also to take advantage of the capabilities developed as a result of dam construction and provide useful solutions. Based on the principles of sustainable development، was based on theoretical research. Karun-3 of Dam، Izeh County as one of the largest reservoir dams around the country، especially rural areas، including dams that according to geographical features of the Region have some effect. The study aimed to assess the economic impacts of Karun-3 of Dam، rural settlements and provide appropriate solutions. The research methodology based on the nature is descriptive- analytical and based on the purpose is functional. Through 63 villages around the Karun-3 of Dam، due to different properties (proximity the river and lake، topography، less than 100 meters، 3 km access، staff working in the dam، etc.)، 38 villages were selected. The statistical population included 2،531 households، which is calculated using a Cochran formula 334 households as sample and eventually need to increase the the confidence sample، the number increased to 350 households. The resultaccording to t-test for dependent samples showed that the economic development of tourism، employment، industry development، enhance facilities، increase prosperity and purchasing power according to a significant level، the better the condition of rural settlements around after the dam they are before the build the dam. Also، independent -sample t-Test suggest that of significant difference between the upstream and downstream rural areas of in terms of effectiveness on the economic variables. Analysis of variance (F Fisher) variables showed that the effectiveness of dam in rural settlements، agricultural development not only significant variable in case it is true