ارزيابي تطبيقي جايگاه سرمايه اجتماعي در ساختار محلات شهري با استفاده از تكنيك AHP (مطالعه موردي: شهر قزوين)

(Comparative assessment of social investment in neighborhoods by AHP method (Case study: Qazvin city

سرمايه اجتماعي اگر چه مفهومي نوين و نوپا در عرصه مطالعات شهري است، اما اين مفهوم ريشه در روابط اجتماعي نوع بشر دارد. انسان به طور ذاتي در تعامل و تقابل با ديگران نيازهاي خود را برطرف ساخته و گذران امور مي كند. اثرات اين كنش ها و نقش آن ها به حدي پيچيده مي باشد؛ كه سبب شده است سرمايه اجتماعي از ابعاد گوناگون، مورد مطالعه محققين علوم مختلف قرار بگيرد. در برنامه ريزي شهري نيز شناخت و بررسي سرمايه اجتماعي محلات شهري از ملزومات است، چرا كه منجر به واقع گرايي در برنامه ها، اقدامات و مديريت فضا در ساختار محلات خواهد شد. از اين رو در مقاله حاضر، با اتخاذ رهيافت تطبيقي به ارزيابي مولفه هاي سرمايه اجتماعي در معيارهاي آگاهي، مشاركت و اعتماد اجتماعي در بين محلات مختلف مناطق سه گانه شهر قزوين پرداخته شده است. با بكارگيري روش انجام پژوهش توصيفي– تحليلي، داده هاي كيفي با استفاده از مدل طراحي شده به صورت كمي و قابل سنجش تبديل گرديده اند. مدل ارزيابي با ايجاد درخت ارزش و با روش فرآيند تحليل سلسله مراتبي(AHP) و در چهار سطح طراحي شده است. توزيع پرسش نامه ها با شناخت محدوده هاي مطالعاتي از طريق مطالعه ميداني و تعيين حجم نمونه بر اساس فرمول محاسباتي كوكران به صورت نمونه گيري تصادفي سيستماتيك، انجام گرفته است و در نهايت به بررسي تطبيقي مولفه هاي سرمايه اجتماعي در محلات مورد نظر پرداخته شده است. يافته هاي پژوهش بازگوي وجود تفاوت معني دار در ميانگين سرمايه اجتماعي و مولفه هاي آن در بين محلات مورد بررسي مي باشد. به گونه اي كه در ميان محلات مورد مطالعه محله آخوند در منطقه 1 شهرداري قزوين داراي بيشترين ميزان سرمايه اجتماعي و به دنبال آن محله خيام در منطقه 2 و در نهايت محله كوثر در رتبه سوم از لحاظ ميزان سرمايه اجتماعي ارزش گذاري شده است.

Although the concept of social investment is a new and emerging field of urban studies، this concept is rooted in the social relations of mankind. Human naturally engages and interacts with others and satisfy their needs as living creatures. The effects of these interactions and their roles is complex; it is social capital avenue and it can be studied by various researchers.In this paper، by adopting a comparative approach to the evaluation components of social capital metrics awareness، participation and social trust among different communities، three regions of Qazvin had been paid attention. The research is undertaken using descriptive - analytical، qualitative data deploying a model designed to quantify and measure. Assessment model creating value tree and AHP method (AHP) and is designed with four levels .The findings of the study showed significant differences across social capital and its components.