ادراك ساكنان در سكونتگاه هاي غير رسمي و ارزيابي شاخص هاي كمي و كيفي آن (نمونه موردي: حصار امام خميني (ره) شهر همدان)

Residents` perception in informal settlements and assessing its quality and quantity indexes (case study: Imam Khomeini Hesar residential, Hamedan city)

مساله مسكن و حاشيه نشيني از موضوعات شايع در علوم معماري و شهرسازي مي باشد، اسكان غير رسمي را مي توان فرزند ناخلف اين پديده فراگير دانست كه ابعاد آن در جوامع امروز به سرعت در حال گسترش است. با توجه به اهميت به تمام جنبه هاي وجودي شهر و مطرح شدن آن اعم از زيست محيطي، اقتصادي و فرهنگي، به عنوان پايه هاي گسترش و رشد شهري، مشكل سكونتگاه هاي غير رسمي وارد فاز مطالعاتي جديدي شده است و محققان علوم انساني- اجتماعي- شهرسازي و معماري و برنامه ريزي شهري با ديدي كلي و نگاهي جغرافيايي، پديده اسكان غير رسمي در شهرها را مورد مطالعه قرار مي دهند. لذا اين مقاله در صدد است تا با تدوين شاخص هاي اسكان غير رسمي، زير بناي ضوابط طراحي را فرا روي طراحان قرار دهد. روش اين تحقيق توصيفي - تحليلي و ميداني است و از طريق طرح پرسشنامه و توزيع آن در بين ساكنان محله كه 35 نفر به صورت تصادفي انتخاب گرديدند و پس از بررسي پاسخنامه ها و تحليل هاي آماري به تدوين شاخص هاي اسكان غير رسمي پرداخته شد. نتيجه اين پژوهش آن بود كه محله حصار امام خميني (ره) در همدان سكونتگاهي غير رسمي است كه درصد بالايي از ساكنين از نوع مهاجرين روستا به شهر هستند كه با برنامه هاي بهسازي و نوسازي شهري، واگذاري تسهيلات كم سود يا بلا عوض و تسهيل ثبتي كردن اين زمين ها و... مي توان به بهبود اين شاخص كمك كرد و رضايت هر چه بيش تر ساكنان اين محله را ايجاد نمود.

The issue of housing and marginalization is common in architecture and urbanization. Informal settlement can be considered as illegal brainchild of this overwhelming phenomenon which is increasing in different dimensions. Regarding، the importance of all existential aspects of a city in environmental، economic and cultural basis of development and growth، the study of informal settlement has turned into a serious research scenario attended by social scientists، geographers and architects. This research aims to provide regulations and guidelines for informal settlement to develop them into safe places to live in. The research is descriptive-analytic based on field observation .Thirty five residents of Imam Khomeini Hesar quarter were chosen randomly and they were asked to fill the questionnaire .The results showed that most of the residents are immigrants from rural areas with little satisfaction from their life places while the indexes of life can be promoted by low-interest loans، easy registering and delivering official documents for ownership.