تحليل و تبيين تاثيرات صنعت نفت بر ساختار فضايي شهر ( مطالعه موردي : شهر آبادان)

هدف از اين مقاله، تحليل تأثيرات صنعت نفت بر ساختار فضايي شهر آبادان است. مطابق نتايج، از بين 39 محله شهر آبادان در سال 1390، محله هاي وابسته به شركت صنعت نفت مانند بوارده، بريم و سيكلين - كه حدود 9/6 درصد مساحت و 4/6 درصد جمعيت محله هاي شهري آبادان را تشكيل مي دهند - سرانه بيشتري از ساير محله هاي 36 گانه شهر آبادان دارند؛ به گونه اي كه تعادل را در ساختار فضايي از بين برده اند و نوعي بي نظمي، تضاد و دوگانگي در مورفولوژي شهري، اكولوژي اجتماعي و اقتصادي شهر آبادان به وجود آورده اند. همچنين نتايج تحليل مدل فريدمن و تاپسيس در شاخص تلفيقي (اقتصادي-اجتماعي- كالبدي) نشان مي دهد بخش بزرگي از شكاف ميان محله هاي شهري آبادان، مربوط به محله هاي وابسته به صنعت نفت است؛ چراكه به طور كلي، ميانگين رتبه اي اين محله ها بسيار كمتر از ساير محله هاي شهري آبادان است. براساس نتايج مدل تحليل مسير، ميزان اثرگذاري متغير شاغلان صنعت نفت بر ساختار فضايي، از طريق متغير اقتصادي 0/360 متغير اجتماعي0/053 و متغير كالبدي 0/066 است؛ بنابراين، متغير شاغلان صنعت نفت، از طريق متغير اقتصادي بيشترين و از طريق متغير كالبدي كمترين تأثير را بر ساختار فضايي در شهر آبادان داشته است. از اين رو مي توان گفت كه كل صنعت نفت با 0/488 ، تأثير مستقيم قابل توجه و معناداري بر ساختار فضايي شهر آبادان داشته و آن را به شدت دگرگون ساخته است. همچنين نوعي بي نظمي، ناهمگوني، تضاد و بي عدالتي را در مورفولوژي فضايي محله هاي شهر به وجود آورده است.