مطالعه تطبيقي سطح پايداري در محلات قديم و جديد شهري (نمونه موردي: محلات بافت قديم و جديد شهر كرمان)

(Assessment and comparative analysis level of sustainability in old and new urban neighborhoods (Case study: old and new urban neighborhoods in Kerman)

توسعه ي شهري پايدار به عنوان كليدي ترين مقوله برنامه ريزي شهري دنياي امروز، بر اين اصل استوار است كه فضاي يك شهر درون محله شكل مي گيرد و برپايه آن تداوم مي يابد، از اين رو توسعه محله، اقدامي كليدي در جهت نيل به توسعه پايدار قلمداد مي شود. در اين راستا ارزيابي سطح پايداري با استفاده از شاخص هاي مختلف پايداري در محلات مختلف شهري گامي موثر در جهت رسيدن به پايداري شهري قلمداد مي شود. هدف اين پژوهش ارزيابي و بررسي تطبيقي پايداري در محلات قديم و جديد شهر كرمان است كه با توجه به توسعه ادواري آن تركيبي است از محلات بر جاي مانده از دوره هاي پيشين و توسعه هاي جديد شهري. در اين ميان هر يك از اين محلات دوگانه با توجه به شرايط و ويژگي هاي خود درجه اي از سازگاري با هر يك از اصول توسعه پايدار را نمايش مي دهند. روش تحقيق توصيفي - تحليلي و نتايج حاصل از پژوهش كاربردي – توسعه اي است. در اين پژوهش پس از بررسي ادبيات موضوع و همچنين مطالعات اكتشافي در سطح محلات شهر كرمان، پنج بعد كلي پايداري: زيست محيطي، كالبدي- فضايي، اجتماعي – فرهنگي، اقتصادي و نهادي- سياسي در قالب 49 شاخص مورد بررسي قرار گرفت و پس از تكميل پرسش نامه، براي تحليل ميزان پايداري از روش ها و تكنيك هاي آماري همچون ضريب همبستگي پيرسون، آزمون T تك نمونه اي، آزمون كي دو، تحليل رگرسيوني در محيط نرم افزار spss، آزمون كولموگروف اسميرنوف استفاده شده است. نتايج حاكي از آن است كه پايدارترين بعد در هر دو محله بعد اقتصادي است، در مجموع وضعيت پايداري در بافت قديم و جديد كرمان پايين تر از مقدار متوسط است و در محله مسجد ملك (بافت قديم شهري) در وضعيتي وخيم تر از محله مطهري (بافت جديد شهري) قراردارد.

Sustainable urban development، as the most important matter of today urban planning، is on the principle that a city space is formed in the neighborhood and continues on its base; so neighborhood development is considered as the key action to achieve sustainable development. In this way، assessment of the sustainability is considered as an effective step towards achieving urban sustainability with the use of various indicators in urban neighborhoods. The purpose of this study is assessment and comparative analysis of ‌sustainability in old and new neighborhoods in Kerman، and it is a combination of remained neighborhoods of the previous periods and new urban developments، due to its historical development. Meanwhile each of these two neighborhoods، based on their conditions and characteristics، represent the degree of adaptation with principles of sustainable development. The descriptive-analytical method is used in this research and the results of this research are practical-developmental. In this study، five dimensions of sustainability were evaluated in 49 indicators، after reviewing the literature and exploratory studies in Kerman areas، including environmental، physical- spatial، socio-cultural، economic and institutional-political. After completing the questionnaire، methods and statistical techniques have been used to analyze the sustainability level، such as Pearson، single-sample T-test، K2 test، Regression analysis in Spss software، Kolmogorov-Smirnov test. The results have shown that the most stable dimension is the economic one in both neighborhoods. In general، the sustainaability in the old and new urban neighborhoods in Kerman is lower than the average value and Malek Mosque (old urban neighborhood) is in a worse situation than Motahari (new urban neighborhood).