تجزيه ژنتيكي مقاومت به سن گندم با استفاده از روش داي آلل

Genetic Analysis for Resistance to Sunn Pest Through Diallel Method

به منظور بررسي تركيب‌پذيري و نحوه عمل ژن‌هاي مقاوم به سن گندم شش لاين گندم نان با شماره‌هاي 7214، 6412، 4-75-c، 14، 18، 12 به همراه رقم آزادي در يك آزمايش داي آلل يك طرفه تلاقي داده شدند. هفت والد به همراه 21 هيبريد حاصله در يك طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار (مجموعا 28 ژنوتيپ) در مزرعه دانشگاه تهران در سال زراعي 85-84 مورد بررسي قرار گرفتند. تجزيه واريانس صفات نشان داد كه بين كليه صفات به استثناي وزن دانه‌هاي سن‌زده تفاوت معني‌داري در سطح 1% وجود دارد. نتايج حاصل از تجزيه تركيب پذيري گريفينگ نشان داد كه در كليه صفات جزء افزايشي واريانس به همراه جز غير افزايشي در توارث صفات نقش دارد. بهترين تركيب شونده عمومي از لحاظ مقاومت به سن‌زدگي والد 7214 و بدترين والد تركيب شونده عمومي والد 18 شناخته شد. بهترين هيبريد از لحاظ مقاومت به سن‌زدگي با در نظر گرفتن كليه صفات هيبريد 4×3 (4-75-c ×آزادي )و بدترين هيبريد7×6 (12×18 ) بود. بررسي پارامترهاي ژنتيكي هيمن ضمن تأييد نتايج تجزيه گريفينگ نشان داد كه به استثناي صفات وزن 50 دانه سن‌زده، درصد سن‌زدگي و ارتفاع كه غالبيت تأثير بيشتري داشت در مابقي صفات جز افزايشي و غالبيت تواما در توارث صفت نقش دارند. در كليه صفات مورد مطالعه به استثناي طول ريشك فوق غلبه وجود دارد، ضمن آن‌كه در تمامي اين صفات توزيع نامتقارن ژن‌هاي با اثرات مثبت و منفي نيز وجود داشت.

To study general combining ability(GCA) and gene action for resistance to sunn pest(Eurygaster integriceps) six lines of bread wheat numbered 7214 ,6412,c-75-4,18,14,12 plus azadi variety werw crossed in a half-diallel system. Seven parents and twenty-one hybrids were evaluated in a randomized complete block design with 3 replication at Tehran University Research Station during the years 2005-2006. Analysis of variance indicated that among all of traits except for weight of sunn pest damaged kernel, difference existed at 1% level of significant. Results of combining ability analysis showed that in all traits, additive and non- additive variances in inheritance is important. Considering GCA for resistance to sunn pest line 7214 was the best and line 18 was the worst. Considering specific combining ability(SCA) for resistance to sunn pest damage with regard to all of traits the azadi×c-75-4 hybrid was the best and the 18×12 hybrid was the worst. Study of Hayman genetics parameters confirmed the results of Griffing GCA analysis indicating that in all traits additive and non- additive components are effective in inheritance except 50 kernel weight damaged, sunn pest seed damaged percent and height. But dominant variance is more important in these traits. For all traits except awn length exist over dominance, furthermore in all traits nonsymmetrical distribution of negative and positive effects and environment effect is also important.