تحليل روند عوامل اقليمي در شهرهاي بزرگ ايران

Trend Analysis of Climatic Factors in Great Cities of Iran

با توجه به اهميتي كه تغيير اقليم بر ساختار محيط كره زمين و ساكنين آن داشته و خواهد داشت تلاش در جهت شناخت هر چه بيشتر چگونگي رخدادهاي تغيير اقليم امري مسلم است. در اين مطالعه تحليل روند آماري عوامل اقليمي بارش، دما، رطوبت نسبي و باد در مقياس زماني ماهانه و سالانه به منظورمطالعه تغييرات اقليمي در شهرهاي صنعتي و هم‌چنين تغيير پذيري عوامل مذكور در 13 ايستگاه سينوپتيك ايران با استفاده از آزمون ناپارامتريك من-كندال انجام گرفت. نتايج تحليل روند مقدار باران ماهانه نشان داد بيشتر ايستگاه ها در بيشتر ماه‌هاي فصل زمستان و بهار داراي روند مثبت و منفي معني‌دار مي‌باشند. 23 درصد از ايستگاه‌ها در مطالعات سالانه روند منفي معني‌دار و 1/7 درصد روند مثبت معني‌دار دارند. بررسي تعداد روزهاي باراني نشان داد كه بيشترين تعداد روندهاي معني‌دار در فصل بهار وجود دارند. در فصل پاييز (سپتامبر، اكتبر و نوامبر) همانند فصل تابستان اكثر نقاط بدون روند مي‌باشند و در مقياس سالانه 4 ايستگاه روند مثبت معني‌دار و 2 ايستگاه روند منفي معني‌دار نشان مي‌دهند. روند حداكثر باران 24 ساعته در تمام ماه‌هاي سال كم بوده به طوري‌كه در فصل زمستان (دسامبر، ژانويه، فوريه) روند معني‌داري ديده نشد. بررسي سالانه نيز تأييدي بر بررسي‌هاي فصلي مي‌باشد. بيشترين تعداد روند معني‌دار در ميانگين دماي حداكثر ماهانه در فصل تابستان وجود دارد اما در فصل زمستان و هم‌چنين در ماه مارس هيچ روند معني‌داري ديده نشد. روند ميانگين دماي حداقل ماهانه تقريباً در تمام فصول زياد مي‌باشد و بيشترين تعداد روندهاي معني‌دار به ترتيب در فصل‌هاي تابستان و پاييز و سپس در فصل بهار و نهايتاً در فصل زمستان ديده شدند. در بررسي سالانه اكثر ايستگاه‌ها روند مثبت نشان مي‌دهند و تنها ايستگاه اروميه روند منفي دارد. روند ميانگين دما نيز در تمام فصول به جز زمستان زياد مي‌باشد. اكثر ايستگاه‌هاي سينوپتيك در اين عامل اقليمي روند صعودي نشان مي‌دهند كه نشان‌دهنده روند افزايشي اين عامل مي‌باشد. بررسي سالانه نيز تأييدي بر روند افزايشي مي‌باشد و تقريباً 62 درصد ايستگاه‌ها روند مثبت معني‌دار دارند.

Climate change has important effects on earth environment and human life. Therefor, investigation and study of climate change is very essential. This study investigated rainfall, temperature, relative humidity and wind variability by analyzing data for annual and monthly climatic factors collected at 13 synoptic stations (industrial cities of Iran) by using Mann-Kendall test. The results of monthly rainfall trends showed that most of synoptic stations have significant positive and negative trends in winter and spring months. About 23% and 1.7% of stations have significant negative and positive trends, respectively, in annual trend of this factor. The results of monthly number of rainy days showed the major number of significant trends occurs in spring. In autumn (September, October and November) like as summer most of the stations have no significant trends. Analyzing the annual number of rainy days trends also showed that 4 stations have significant positive trends and 2 stations negative trends. Trend of greatest daily precipitation is low throughout the year, so there is not any significant trend in winter. Annual investigations confirm the seasonal investigations. The major number of significant trends in monthly mean maximum temperature occurs in summer but there are not any significant trends in winter and March. The trend of mean minimum temperature is approximately high in all of the seasons and the major number of significant trends occurs in summer and autumn and then in spring and ultimately in winter. In annual investigation, most of the stations showed positive trends and only Oroomieh station has negative trends. Trend of mean temperature is high except for winter. Most of the stations showed positive trend, indicating increasing trends in this factor. Annual studies vertify the positive trends and about 63% of stations have significant positive trends.