كليدواژه :
معني شناسي شناختي , استعاره كلامي , استعاره چندوجهي , پوسترهاي مناسبتي , زبان فارسي
چكيده فارسي :
اين مقاله به بررسي استعاره هاي كلامي– تصويري درچند پوستر مناسبتي زبان فارسي بر اساس مدل تحليلي استعاره هاي چندوجهي فورسِويل (1994 و 2006) مي پردازد. هرچند مطالعه نشانه شناختي و نشانه شناختي اجتماعي وجوه غيركلامي پيام به ترتيب از بارت و كرس و ون لئوون شروع شد، اما در چارچوب معني شناسي شناختي، نخستين بار، محققاني چون فورسويل (1994) به بررسي وجوه غيرزباني استعاره مفهومي مانند وجه بصري، تصويري و وجوه چندگانه پرداختند. تاكنون، در مورد استعاره هاي كلامي- تصويري در زبان هاي ديگر تحقيقات متعددي صورت گرفته است، حال آنكه در زبان فارسي از اين منظر تحقيقات اندكي انجام شده است. در اين تحقيق پنج مناسبت به طور هدفمند از ميان هيجده دسته بندي مناسبتي موجود در پايگاه پوسترهاي مناسبتي هفته، انتخاب و از ميان 236 پوستر موجود، پنج پوستر، هر كدام براي يك مناسبت، انتخاب شد. با اين بررسي در صدد آنيم كه بدانيم استعاره هاي كلامي- تصويري چگونه در پوسترهاي زبان فارسي ظاهر مي شوند؟ چگونه تصوير و متن موجود در پوسترهاي مناسبتي به صورت استعاره چندوجهي با هم در تعامل هستند؟ و نهايتاً اينكه، استعاره هاي كلامي-تصويري چه نقش كاربردشناختي در انتقال پيام پوسترها ايفا مي كنند؟ نتايج تحقيق نشان مي دهد كه پوسترهاي برگزيده حاوي سازوكارهاي شناختي استعاره، مجاز، نماد و طرحواره هاي تصويري هستند. استعاره هاي كلامي-تصويري به صورت مكمل، ولي با درجات مختلف، كار انتقال مفاهيم مناسبتي را انجام مي دهند. ارتباط مفاهيم حوزه هاي مبدا و مقصد از طريق شباهت فيزيكي، پركردن فضاي خالي يك طرحواره به طور غيرمنتظره و نشانه گذاري همزمان صورت مي گيرد. همچنين، اين مطالعه نشان مي دهد كه در اكثر موارد استعاره هاي موجود در پوسترها نقش پيام رساني را انجام مي دهند. اين نقش كاربردشناختي استعاره در دو وجه تصويري و كلامي صورت مي گيرد، هر چند در وجه كلامي درجه بكارگيري نقش لنگري متن نوشتاري در پوسترها متفاوت است و نيز نمي توان اين نقش را به وضوح مشخص كرد..
چكيده لاتين :
This article studies verbo-pictorial metaphors in some informative Persian posters, based on Forceville's cognitive approach to multimodal metaphors. Semiotic and social semiotic studies of nonverbal aspects of message were started respectively by Barthes and Kress and Van Leeoven. However, first in the cognitive semantics, a number of researchers, like Forceville (1994), began studying visual, pictorial, and multimodal aspects of metaphors from a cognitive semantics point of view. Till now, there are little investigations in Persian verbo-pictorial metaphors from this perspective, though many ones are reported in some other languages. In finding the appropriate required data, among eighteen informative categories in Hafteh Informative Poster Website, five subjects were selected. For each subject (total N=236) one poster was selected. The research questions involve: How verbo-pictorial metaphors appear in Persian posters? How the existing pictures and texts interact to represent multimodal metaphors in the selected informative posters? and finally, what is the pragmatic effect of their interaction on conveying the poster message? The results show that the selected posters contain one or more cognitive mechanisms like metaphor, metonymy, symbol, and image schema. The verbal and pictorial metaphors have complementary, though proportionately various, roles in conveying the informative messages of posters. The similarity of source and target domains of verbo-pictorial metaphors are realized either through physical resemblance, filling a schematic slot unexpectedly, and simultaneous cuing of these concepts. Moreover, this study shows that metaphors of this small corpus play informative function in the posters. The pragmatic role of metaphors is performed by both pictorial and verbal modes, though the anchorage role of the text used in these posters is various and cannot be identified clearly.
