ميزان وابستگي نحوي و معنايي بندهاي متممي در زبان فارسي

The rate of semantic and syntactic dependency of complement clauses in Persian

وابستگي از مهم ترين روابط بين عناصر نحوي است. در وابسته سازي، واحدي به واحد ديگري وابسته مي شود. يكي از انواع ساخت هاي وابسته، بند متممي است. در اين پژوهش به بررسي ميزان وابستگي نحوي و معنايي بندهاي متممي زبان فارسي مي پردازيم. افعال متممي فارسي را براساس عوامل معنايي ازجمله احتمال انجام فعل بند اصلي، هم ارجاعي و هم زماني بين بند متممي و بند اصلي، در طبقات متفاوت وابستگي قرار داده ايم. سپس، با بررسي عوامل نحوي ازجمله زمان فعل بند متممي، حضور يا نبود متمم نما در بند متممي، هم واژگاني شدگي و يا حالت فاعلي و مفعولي در بندها مشخص كرده ايم كه كدام افعال داراي بيشترين ميزان پيوستگي بين بند اصلي و بند متممي هستند. آن دسته از بندهاي متممي كه بيشترين پيوستگي را با بند اصلي دارند، گرايش دارند كه در يك جمله واحد با بند اصلي قرار بگيرند. در اين پژوهش مشخص شد افعال بهره كشي بيشترين پيوستگي را بين بند متممي و بند اصلي دارا هستند و گرايش بندها در اين افعال براي پيوند در يك جمله واحد بيشتر است؛ بنابراين، در بالاي پيوستار متمم سازي قرار مي گيرند. در كنار افعال بهره كشي، افعال وجهيتي با پيوستگي يكسان قرار دارند و در پايين پيوستار متمم سازي، افعال اداراكي- شناختي-بياني قرار مي گيرند كه داراي كمترين پيوستگي بين بند اصلي و متممي هستند. با بررسي عوامل نحوي در پيوند بند متممي و بند اصلي، مشخص شد زبان فارسي از فرايند هم واژگاني شدگي در پيوند بندهاي متممي استفاده نمي كند. اين پژوهش پيوستاري از افعال متممي فارسي و تاثير تصويرگونگي بر پيوند اين افعال به دست مي دهد.

Dependency is one of the significant relations in syntactic elements. . In subordination, a unit is subordinated to another. One kind of subordination is complement clauses. In this study, the rate of semantic and syntactic integration is discussed. Relying on semantic factors, successfulness of main clause verb, co-reference and co-temporality of main clause and complement clause; complement-taking verbs of Farsi are put in different classes of dependence. the presence or absence of complementizer in complement clauses, co-lexicalization or case-marking of the subject and the object are marked in clauses to see which verbs show the most bond in main clauses and complement clauses by studying the semantic factors including the tense of complement clauses. The complement clauses with the most bonds dealing with main clauses tend to join to in a single sentence. It is revealed in this research that manipulation verbs have the most bonds between complement clauses and main clauses and their tendency in such verbs to join in a single sentence is high, so, they are placed above the complementation continuum. beside manipulation verbs, modality verbs with the same bonds are placed in the category, then, below complementation continuum, perception-cognition-utterance verbs are placed afterwards which have the lowest bond between main clause and complement clause. While studying semantic factors dealing with complement clauses and main clauses, it is revealed that Persian doesnot use co-lexicalization joined with complement clauses. This research provides a continuum of complement-taking verbs in Persian and the effect of iconicity on linking these verbs.