انقلابي در برابر مدح در شعر سبك آذربايجاني

Revolution against Eulogy in Azerbaijani poetry style

قصايد مدحي، با ساختار و جهان ­بيني مشابه، رايج ترين شكل شعر در سبك خراساني را تشكيل مي دهد، اما سبك دوره اي بعدي، يعني سبك عراقي، بيشتر با غزل و مضامين تغزلي عرفاني شناخته مي شود. پيگيري منشا و كيفيت اين تغيير نيازمند تحقيقيات تاريخي و ادبي است كه اين مقاله به شيوه ي تحقيق ساختارگرايانه و نيز تحليل محتوا آن را دستور كار خود قرار داده است. بر اساس نتايج حاصل از اين تحقيق، شاعران سبك آذربايجاني در حد­­ واسط دو سبك خراساني و عراقي با ساختارشكني در شكل و سنت هاي رايج قصايد مدحي و بر هم زدن تناسب عادي مدح، با روي كردي جديد به مفاهيمي كه مستقيما در تقابل با روحيه ي ستايش گري و خواهندگي قرار مي گيرند. پا به پاي عرفان و غزل انقلاب عظيمي در شعر فارسي ايجاد كردند. اين مقاله پس از بررسي كوتاهي بر ساختار رايج و سنت هاي عادي قصايد مدحي و نيز آفات مدح بر شعر فارسي، به تشريح عوامل و تحركاتي در شعر سبك آذربايجاني مي پردازد كه در تقابل با ساختار و عادات مرسوم مدح قرار دارد.

Persian poetry from the beginning to the sixth century A.H is full of praise themes. Praising Odes are the main form of the poem in this branch of literature. Yet, from this period to the next, poets emerged that changed the form and context of praise. Sanāii, Khāghani, Nezāmi and Mojir-al-din are the first poets that created a revolution in the poetry of praise. These poets before Iraqi Style –which was based on the mystical Sonnets- began to modify the Structure of eulogy. They reduced the level of eulogy in different ways. These poets violated the eulogy style by introducing new concepts in poetry. They praised God, Prophet, word and humanity instead of the kings and spoke of sublime concepts such as: contentment, self-respect and other Mystical concepts.