بررسي ترجمه ي كُردي «زاري» از ليلي و مجنون «نظامي»

A study on "Zaari" translation of Nezami’s “Leyli-va- Majnun

نظامي، از شاعران بزرگ داستان­ سراي ادب فارسي است كه منظومه­ هاي او همواره مورد استقبال و پيروي ديگر شاعران قرار گرفته است. «زاري» (1283 ه.ش، 1360 ه.ش) از شاعران معاصر كُرد، يكي از اين شاعران است كه ليلي و مجنون نظامي را به زبان كُردي برگردانده است. اين مقاله، به بررسي و توصيف مقايسه­اي ليلي و مجنون «زاري» با ليلي و مجنون «نظامي» پرداخته­ است. براي نيل به اين مقصود، ساختار داستان (هم خواني ترجمه با اصل آن) و همچنين شيوه ي ترجمه ي آن (بيت به بيت يا مفهومي و...) مورد بررسي قرار گرفته و در سه بخش: حذف و ايجاز، افزوده­ ها، و تغيير، تقسيم بندي شده است. با توجه به داده­ هاي اين مقاله، در بخش حذف و ايجاز، حكايت­ هايي كه در دل ليلي و مجنون «نظامي» آمده در برگردان اين اثر به زبان كُردي، حذف شده و برخي از توصيف­ ها نيز به جانب اختصار گراييده است. در بخش افزوده ­ها كه تنها دو مورد است به نظر مي­رسد توجيه بيشتر دو رخداد داستان، باعث شده است كه شاعر اين دو بخش را اضافه­ كند و آخرين بخش نيز كه بخش تغيير است، تغيير در جزئيات داستان بوده است نه در ساختار كلي داستان و توالي رخدادهاي آن.

Nezami, is one of the greatest story-teller poets of Persian literature whose poems are always followed and welcomed by other poets. Zaari, a Kurdish poet, is one of those who has translated Nezami's “Leyli-va-Majnun” poem into Kurdish language. In this paper, “Leyli-va Majnun” of both Zaari and Nezami have been comparatively studied and our research is conducted in three parts: elision and conciseness, accretion and alteration. In the first part, called elision and conciseness, some of the anecdotes within the Nezami's “Leyli-va- Majnun”, are being omitted in the Kurdish translation, and some of the descriptions have tendency for brevity as well. In the second part, accretion - being just two instances- it seems to be the further justification of the two events of the story that makes the poet add these two parts. In the last part which is the alteration, it is found in the details of the story, not in the general structure or the sequence of its events.