موسيقي شعر در دو سوگ سروده ي سعدي

The Poetry Music in Saadi's Two Jeremiads

يكي از عوامل ماندگاري و درخشش نام و ياد سعدي شيرازي بر تارك ادبيات جهاني موسيقي زيبا و دلنشين اشعار اوست. به ويژه دو قصيده فارسي و عربي او در رثاي خليفه عباسي مستعصم بالله كه از روي صدق باطن و انسان دوستي سروده شده و سرشار از انواع مختلف افزاينده هاي موسيقايي مي باشد. او با برگزيدن دو بحر رمل و طويل كه بهترين قالب ها براي بيان احساسات قلبي انسان هستند و با به كار بردن انواع مختلف صنايع بديعي از قبيل جناس، مراعات نظير، تضاد و… و همچنين الفاظ و هجاهاي آهنگين و متناسب با معنا و فضاي موسيقايي قصيده، به آهنگين تر شدن آن ها بيش از پيش كمك كرده است. ضرورت اين پژوهش از آن روست كه نشان مي دهد سعدي شيرازي، شاعري جهاني است و به هم نوايي با نوع بشريت برخاسته و در سوگ بغداد، پايتخت اسلامي زمان خود، بسيار موثر سخن گفته است. روش تحقيق در اين مقاله تلفيقي از شيوه ي كتابخانه اي و تحليلي است. به اين صورت كه پس از فيش برداري به بررسي آماري موارد مورد بحث در موسيقي پرداخته شده و مقايسه بين دو قصيده صورت پذيرفته است.

One of the reasons of the ever lasting name and fame of Saadi Shirazi in universal literature is the pleasant music of his poems particularly his two Persian and Arabic odes, lamenting the death of Abbasid caliph Al-Mu'tasim which were composed based on his intrinsic truth and philanthropy and they are replete with the different kinds of musical additives. He has successfully managed to make these poems more rhythmic by selecting two prosody meters, Raml and Tavil, which are considered the best framework for expressing the human's heartfelt feelings and applying different types of figures of speech like pun, symmetry and opposition as well as rhythmic words and syllables appropriate to the meaning and rhythmic atmosphere of the odes. The importance of this research lies in the fact that it demonstrates that Saadi, as a global poet, sympathizes with humanity and speaks influentially in mourning over Baghdad, the Islamic Capital of his time, The methodology is a combination of library research and textual analysis and it is conducted in a comparative context.