ارزيابي منشاء پذيرفتاري مغناطيسي با استفاده از تيمارCBD و تصاوير ميكروكت اسكن در برخي از خاك‌هاي استان فارس

Evaluation of Magnetic Susceptibility Source Using CBD Treatment and Micro CT-Scan Images in Some Soils of Fars Province

اندازه‌گيري پذيرفتاري مغناطيسي (χ) به طور گسترده‌اي جهت ارزيابي تكامل نيمرخ خاك به كار رفته است. 14 نيمرخ خاك در دامنه نسبتاً گسترده‌اي از شرايط اقليمي در استان فارس مورد مطالعه قرار گرفتند. عصاره‌گير سيترات - بي كربنات - دي تيونات (CBD) و تصاوير ميكرو كت اسكن جهت ارزيابي منشاء پذيرفتاري مغناطيسي استفاده گرديدند. نتايج نشان داد كه نمونه‌هاي خاك، 23 تا 91 درصد از پذيرفتاري مغناطيسي خود را پس از تيمارCBD از دست دادند كه بيانگر اختلاف در منشاء (پدوژنيك يا ليتوژنيك) پذيرفتاري مغناطيسي بوده است. كاهش پذيرفتاري مغناطيسي به مقدار زيادتري در خاك‌هاي با تكامل پروفيلي بيشتر و هم‌چنين در سطح خاك غالباً مشاهده گرديد. كاهش پذيرفتاري مغناطيسي وابسته به فركانس (χfd) پس از تيمار CBD، 22 تا 89 درصد بوده است. رابطه مثبت و معني‌داري ميان ميزان كاهش پذيرفتاري مغناطيسي پس از تيمار CBD و پذيرفتاري مغناطيسي وابسته به فركانس در خاك‌هاي مطالعه شده مشاهده گرديد. تصاوير ميكرو كت اسكن با قدرت تفكيك فضايي 33 ميكرومتر، حضور ذرات اكسيد مغناطيسي آهن (مگنتيت) ليتوژنيك را نشان داد.

Magnetic susceptibility (χ) measurements are widely used for the evaluation of soil profile development. Fourteen soil profiles were studied in a relatively wide range of climatic conditions in Fars Province. Citrate-bicarbonate-dithionite (CBD) extraction and micro CT-Scan images were used to evaluate the source of magnetic susceptibility. The results showed that soil samples lost 23 to 91 percent of their magnetic susceptibility after CBD extraction (χCBD), reflecting differences in the source (pedogenic or lithogenic) of magnetic susceptibility. Greater values of the decrease were noticed mostly in well developed soil profiles as well as in soil surface. 22 to 89% of the decrease was observed in frequency dependence of magnetic susceptibility (χfd) after CBD extraction. A significant positive correlation (P<0.01) was obtained between χCBD and χfd in the soil studied. Micro CT-Scan images with a spatial resolution of 33 µm showed lithogenic magnetic Fe oxide (magnetite) grains.