مقايسه ي سير رواييِ منظومه هاي خسرو و شيرين نامي اصفهاني و نظامي گنجوي

A Comparison between the narrative process of Nami Esfahani and Nezami Ganjavi's Khosrow-va-Shirin

خسرو و شيرين دومين منظومه­ از خمسه ­يِ ميرزامحمدصادق نامي اصفهاني (1204ق) است كه به تقليد از خسرو و شيرين نظامي سروده شده است. اين اثر ضمن داشتنِ موضوع و درون­مايه­ يِ مشترك و نيز وزن و قالبِ يكسان، موارد افتراق گوناگوني با نظيره­ي خود دارد. تعداد ابيات خسرو و شيرينِ نامي تقريباً دو سوم اثر نظامي است و حذف بسياري از حوادث و صحنه­ ها، از گيرايي و كششِ داستان كاسته است. نامي در روايت خود، در بسياري از حوادث دست برده و تغييراتي داده، ترتيب آن­ها را عوض كرده و يا مواردي را حذف يا اضافه كرده است، چرا كه مدعيِ خلق اثري هم­پايه ­يِ منظومه ­ي نظامي بوده است. در اين پژوهش كه به روش كتابخانه­ اي و بر مبناي توصيف و تحليل انجام شده است، اين موارد مورد بررسي قرار گرفته است. گر چه خلاقيت و تواناييِِ نامي را در ايجادِ اين دگرگوني­ ها، نمي­توان ناديده گرفت و تركيبات زيبا و تصويرهاي شعريِ او را كه محققان را به تحقيق و بررسيِ آثارش ترغيب مي­كند نبايد از نظر دور داشت، اما بايد اذعان كرد كه نامي در روايتِ خسرو و شيرين، چندان موفق نبوده است.

Khosrow-va-Shirin is the second poem collection in Mirza Muhammad Sadeq Nami Isfahani's Khamseh (1204 AH), which was written imitating Nezami's Khosrow-va-Shirin. In spite of possessing a common theme and identical rhythm and format, this writing differentiates with its counterpart in many points. The number of Nami's Khosrow-va-Shirin verses are almost two-third of those of Nezami's and deleting many events and scenes, has declined charisma and charm of the story. Nami has changed many events, stirred their arrangement and removed and added some; because he claimed that he created a poem collection equal to Nezami's. In the present study, These cases were investigated using the library and descriptive- analytic methods. Although Nami's creativity, his ability to create these changes and using artistic combinations and poetic images- which encourage the researchers to study his works- cannot be ignored, it must be acknowledged That he has not been particularly successful in narrating the story of Khosrow-va-Shirin.