عشق مجنون در آيينه روانكاوي (بر پايه ي « ليلي و مجنون » نظامي گنجوي)

Majnun's love from the psychoanalytic perspective based on “Leyli-Va-Majnun” by Nezami Ganjavi

عشق يكي از كليدي ترين مفاهيم در ژرفكاوي معناي احوال انساني در ادبيات است . منظومه ليلي و مجنون نظامي از شاخص ترين نمونه هاي ادبي است كه حضور اين مفهوم انساني را ژرف انديشانه به نمايش مي گذارد. هركسي از ظن خود، گاه سطحي گاه عميق دست به تفسير و تعيين معاني و دلالتهاي اين مفهوم زده است . انديشه مدرن از جمله روانكاوي راهكار هايي در مقابل ما مي نهد كه از كلي گويي بپرهيزيم و مسيري مشخص را براي جست و جو در پيش گيريم . در اين پژوهش ابعاد پنهان عشق بيمار گونه اي را بررسي مي كنيم كه هريك از ابعاد آن زنجير وار با هم در پيوند مي باشند .اينگونه عشق از نوعي خودشيفتگي آغاز مي شود و تا ماليخوليا و خود آزاري ادامه مي يابد و به جهت گيري مرگ انديشانه مي انجامد. در ضمن مفاهيمي چون مطلوب گمشده كه بر دسترس ناپذيري ابژه (معشوق بيروني) تاكيد دارد و از ديگر ابعاد خودشيفتگي است بررسي خواهند شد ، نتيجه اين كه بسياري از الگوهاي عشق به نظر كمال يافته در عمل اين گونه نيستند و با گونه هايي از روان پريشي و رفتارهاي ضد اجتماعي همراه اند .

Elegy includes the poet's painful emotions. Poet's overwhelming, internal pain due to the loss of loved ones or because of social disasters, decline of values, etc. appears in the form of elegy and it can be mentioned that elegies have a special positions in lyrical literature. Al-Mutanabbi is one of the greatest Arab poets who has written significant elegies in different situations of his personal and social life and expressed his sorrow over the calamities of the world or loss of loved ones in a tragic way. Regarding his elegies, these questions will be raised that: how compatible is the truth of emotion with sorrowful words of the poet? and which factors were involved in making the strengths and weaknesses of the poet's elegies? In this study, it has been attempted to answer the questions through considering Mutanabbi's elegies, thoughts and purposes in writing them, statistically, using the descriptive-analytical method. The results demonstrate that there are true emotions in his elegies over the loss of his loved ones, yet, when it comes to duty and work, the aim was gaining the consent of the praised one and truth of the emotion is inconspicuous.