بررسي ساختار روايي خورشيد و مهپاره براساس ديدگاه پراپ

Studying the Narrative Structure of Khorshid-Va-Mahpareh According to Propp Method

خورشيد و مهپاره اثر ميرزا محمد سعيد طبيب قمي از شاعران قرن يازدهم هجري قمري به عنوان يكي از منظومه ­هاي عاشقانه ­ي ادب فارسي كه گاه داستان­ هايي از سنخ فولكلورند، قابليت بررسي با بسياري از نظريات تحليلي فولكلور از جمله الگوي تحليل ساختاري روايت پراپ را دارد. ضرورت تحقيق در اينست كه آشنايي با ساخت يك اثر ناشناخته يا كمتر شناخته شده را به عنوان بخشي از ادب غنايي ما ممكن مي سازد. الگوي پراپ در صدد بررسي عناصر اصلي سازنده قصه­ هاي عاميانه است كه رهاورد آن استخراج 31 خويشكاري بنيادين در قصه­ هاي عاميانه روسي بوده است. در بررسي قصه حاضر كه به شيوه ي تحليل و توصيف متن، بر اساس الگوي مذكور انجام شده است اين نتيجه ي كلي به دست آمد كه اين قصه اكثر خويشكاري هاي پراپ را با همان تعريف و توالي دارد به جز دو خويشكاري كه در اغلب منظومه ­هاي غنايي فارسي معمولا ديده نمي ­شوند.

Khorshid va Mahpareh, by Mirza Mohammad Saeid Tabib Ghomi, one of the poets of 11th century, as a Persian romantic collection in which some pieces are folklore type, deserves a consideration by many folklore, analytical theories such as Propp's theory of narrative structure. The importance of the present study is that it helps us to get familiar with the structure of an unknown or a hardly-known writing, as part of our lyrical literature. Propp's theory hunts for the main components of the folktales which resulted in deciphering 31 basic functions in Russian folktales. In reviewing the present tale, using the descriptive-analytical method and Propp's theory, it has been concluded that the story has most of Propp's functions with the same definition and sequence, except for two functions which are not usually observable in the most Persian lyrical collections.