بازتاب فرهنگ ايران در قصيده «مقتل بزرجمهر» از شاعر لبناني خليل مطران

Reflection of Iranian culture in the ode ‘Murder of Buzarjomehr’ from a Lebanese poet, Khalil Matran

پيوندهاي فرهنگي ، سياسي، اجتماعي بين ايران وكشورهاي عربي از جمله لبنان از زمان هخامنشيان تاكنون پيوسته ادامه داشته، ودستاورد اين تعامل، مشتركاتِ فرهنگي-علمي، بين دو ملت بوده است. اما آنچه در اين ميان چشمگيرتر است ،تاثير زبان فارسي بر زبان عربي است كه داراي تاريخچه طولاني بوده وداراي سهم ونقش بسزايي است. از دوره جاهلي كه واژگان فارسي برشعر شعراي جاهلي تاثير گذاشت، اين روند تا دوره هاي بعد حتي تا دوره معاصر ادامه پيدا كرد، اما آنچه كمتر مورد توجه واقع شده، تاثير فرهنگ وزبان فارسي بر ادباي كشور لبنان است. يكي از بزرگان وشعراي لبناني كه بر سنت هاي قديمي انقلاب نمود، وافقِ جديدي در شعر جهانِ عرب گشود،«خليل مطران »بود. از دستاورد هاي خليل مطران سرودن قصيده مقتل بزرجمهر است.اين قصيده حماسه اي بي نظير در به تصوير كشيدن زوايايي از تاريخ سرزمين ايران است. هدف مطران از سرودن قصيده مقتل بزرجمهر قيام اعراب بر عليه رژيم عثماني به منظور رهايي از استبداد عثماني ها بود. خسرو انوشيروان در اين قصيده رمز توريه بر سلطان عثماني است. وداستان بزرجمهر جنبه عبرت آموز داشته وهدف آن بيدار كردن نسل جديد در جهان عرب است. در اين مقاله تلاش شده است، براي آشنايي بيشتربا قصيده «مَقْتَل بُزَرجمِهر» از شاعر بزرگ عرب؛ «خليل مطران»، معروف« به» شاعر قُطْرَين «(سرزمين لبنان ومصر) كه تاثير فرهنگ فارسي در آن به خوبي مشهود است، به روش تحليل محتوا مورد نقد وبررسي قرار گيرد.

The cultural, political, and social associations among Iran and Arabic nations such as Lebanon has consistently existed from Achaemenids era and led to the common cultural-scientific points between the two nations. However, the noteworthy outcome is the effect of Persian language on Arabic language which has a long history and plays an important role. This progression started from the pre-Islamic period, when Persian terms affected Arabic poetry, and has continued to the contemporary era. However, what has been paid less attention to, is the effect of Persian culture and language on Lebanese literati. Khalil Mutran is known as one of the great Lebanese poets who revolutionized traditions and created a new prospect in the poetry of the Arab world. The ode ‘Murder of Bozarjomehr’ is one of his works which is an exclusive epic in representing some aspects of Persian history. Mutran’s goal in writing ‘Murder of Bozarjomehr’ was the uprising of Arabs against Ottoman regime to set themselves free from autarchy. In this Ode, Khosrow Anushiravan is a hidden secret to the Ottoman king; and Bozarjomehr’s story has an exemplary aspect that aims at awakening the new generation in the Arab world. This study attempts to review and evaluate ‘Murder of Bozarjomehr’, written by Khalil Mutran the great Arab poet, known as “the poet of Qutrain” (Lebanon and Egypt), using content analysis method, in which the Persian language effect is well evident.