صهباي جَور (مؤلّفه هاي معنايي مشترك ميان خيام، صيدي تهراني و صامت اصفهاني)

يكي از درون مايه هايِ مهمِ شعر فارسي، برخي مؤلّفه هاي معنايي مشترك است كه به انديشه هاي خيّامي، شهرت يافته است. نشانه هاي اين انديشه ها را در يونان باستان و ايرانِ پيشِ از اسلام و ايران بعد از اسلام مي يابيم و حتي در اشعارِ فارسيِ شاعران پيش از خيّام همچون رودكي و فردوسي نيز بسامد اين انديشه ها، چشمگير است ولي در رباعيات خيّام فراگير گشته و سراسرِ اشعار خيّام را در بر مي گيرد. عمق و ژرفاي پرسش هاي فلسفي دربارة هستي و انسان، سادگي كلام، شيريني و نيكويي طنزهاي خيّام، باعث شد كه شاعران بعد از او از انديشه هاي وي تأثير پذيرند. دو تن از شاعران سبك هندي كه شعر آنها كمتر از ديگر شاعرانِ مشهور اين سبك، مورد ارزيابي و تحليل قرار گرفته، صيدي تهراني و صامت اصفهاني هستند. كاربرد انديشه هاي خيّامي در غزل هاي صامت اصفهاني از غزل هاي صيدي تهراني، بيشتر است و شايد، دليل اصلي آن، گرايش و توجّه صامت اصفهاني به انديشه هاي خيّامي باشد. دليل ديگر آن است كه هم تعداد غزل هاي صامت و هم شمارة ابيات هر غزلش، از غزل ها و ابياتِ صيدي بيشتر مي باشد.روش انجام اين پژوهش توصيفي – تحليلي است.