اثرات بازدارندگي رشد، ضد‌تغذيه‌اي و كشندگي عصاره متانولي مغز دانه چريش روي كرم قوزه پنبه(Helicoverpa armigera (Hubnerدر مقايسه با دو تركيب تجاري نيم‌آزال و نيم‌پلاس

Deterrent, Antifeedant and Lethal Effects of Methanolic Extract of Neem Seed Kernel on Cotton Boll Worm, Helicoverpa armigera (Hubner),in Comparison with Two Commercial Products (Neem Azal and Neem Plus)

تأثيرات گوناگون غلظت هاي مختلف عصاره متانولي مغز دانه گياه چريش (آزاد درخت) بومي كشور، روي لاروهاي كرم قوزه پنبه Helicoverpa armigera بررسي شد و با تأثير دو فرمولاسيون تجاري نيم آزال و نيم پلاس مقايسه گرديد. آفت از مزارع پنبه گرگان جمع‌آوري و در آزمايشگاه روي جيره مصنوعي پرورش يافت. دانه چريش از بندرعباس تهيه و عمليات استخراج عصاره در آزمايشگاه صورت گرفت. تعيين آثار ضد‌تغذيه اي تركيبات چريش در دو حالت با و بدون امكان انتخاب توسط حشره انجام شد كه در حالت اول كمترين ميزان تغذيه لارو از حلقه فيبري تيمار شده با عصاره 5% صورت گرفت در حالي كه بيشترين ميزان تغذيه در تيمار نيم پلاس مشاهده گرديد. بين غلظت هاي مختلف عصاره دانه (به جز عصاره 1%) با شاهد اختلاف معني‌دار وجود داشت (0/05 < P). مقايسه ميانگين سرعت تغذيه نشان داد كه بيشترين و كمترين سرعت تغذيه به‌ترتيب در تيمارهاي نيم پلاس و نيم آزال بوده كه اختلاف بين اين تيمارها نيز معني دار بود. بيشترين ميزان شاخص ضدتغذيه اي در تيمار با عصاره 5 % و كمترين آن در نيم پلاس مشاهده شد كه اختلاف بين آنها نيز معني دار بود ولي اختلاف بين نيم پلاس با عصاره هاي 1 و 2/5 % معني دار نشد. بيشترين تأثير دوركنندگي در تيمار با عصاره 5% و كمترين آن در عصاره 1% مشاهد شد كه از نظر آماري غلظت هاي 5 و 2/5 % در يك گروه و غلظت 1% و نيم آزال و نيم پلاس در گروه ديگري قرار گرفتند. تيمار با عصاره 5% به كمترين وزن لارو منجر گرديد كه از نظر آماري با ساير تيمارها اختلاف داشت ولي از اين نظر بين عصاره 2/5 و 1% اختلاف معني دار نشد.

Various effects of methanolic extract of neem seed kernel on larvae of cotton boll worm, Helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) were studied and compared with those of Neem Azal T/S and Neem Plus, two commercial formulations. The pest was collected from Gorgan (Golestan Province, Iran) and reared on a bean based artificial diet. The neem seed was collected from Bandar-Abbas (Hormozgan Province) and extracted in laboratory. Growth inhibitory and antifeedant assays were carried out on larvae treated with seed kernel extracts in 3 concentrations,1, 2.5 and 5%, under choice and no-choice conditions. The neem extract had a significant antifeedancy effects on larvae. Neem Plus and 5% extract had the least and most antifeedancy effects, respectively. The most and least feeding rates belonged to Neem Plus and Neem Azal treatments, respectively, which differed significantly (P<0.05). Feeding deterrence index (FDI) was highest in 5% extract which also differed significantly from Neem Plus treatment. Larvae treated with extract led to malformation and prevented formation of pupa and ultimately caused death. The LT50 values with confidence limit (CL) of 95% were 3.84 and 4.13 d, for Neem Azal and 5% extract respectively. DC50 and EC50 of extract were 4.73% and 2.73% at similar CL, respectively.