بررسي تنوع ژنتيكي اكوتيپ‌هاي گندم سرداري با استفاده از نشانگر AFLP و صفات زراعي

A Study of Genetic Diversity in Sardari Wheat Ecotypes Using AFLP Markers and Agronomic Traits

كاهش تنوع ژنتيكي موجب آسيب‌پذيري شديد محصولات زراعي در برابر تنش‌هاي محيطي، آفات و بيماري‌ها و در نتيجه كاهش عملكرد مي‌شود. در اين پژوهش، تنوع ژنتيكي 72 اكوتيپ گندم سرداري (جمع‌آوري شده از مناطق مختلف غرب ايران) با استفاده از نشانگر AFLP و 17 صفت زراعي مورد بررسي قرار گرفت. استخراج DNA طبق روش تغيير يافته Dellaporta و همكاران انجام گرفت. سه جفت پرايمر EcoRI:MseI، 1582 باند پلي‌مورف ايجاد كرد (با ميانگين درصد پلي‌مورفيسم 73/92%). تجزيه خوشه‌اي صفات مولكولي بر اساس ضريب تشابه جاكارد اكوتيپ‌هاي مورد مطالعه را در سطح تشابه 0/62 به هشت گروه تقسيم كرد. ميانگين، ضريب تغييرات، واريانس ژنوتيپي، فنوتيپي و محيطي در هر كدام از صفات زراعي محاسبه شد. تجزيه خوشه‌اي صفات كمي بر اساس فاصله اقليدوسي اكوتيپ‌ها را در فاصله 46 به 6 گروه مجزا تقسيم كرد. هم‌بستگي كمي بين صفات كمي با نشانگر AFLP بر اساس آزمون مانتل ديده شد (0/02 نتايج، تنوع ژنتيكي بالايي ميان اكوتيپ ها نشان داد، در نتيجه سرداري احتمالاً يك رقم نبوده بلكه تود ه ايي از اكوتيپ هاست و در پژوهش‌هاي آينده مي‌توان اكوتيپ‌هاي برتر را شناسايي كرده و جايگزين اين توده از اكوتيپ‌ها نمود هم‌چنين مي‌توان از آنها جهت معرفي ژن‌هاي جديد در داخل خزانه ژني گندم نان استفاده كرد.

Studying genetic diversity is important because a decrease in genetic variability might result in a reduction of the plasticity of the crops to respond to changes in climate, pathogen populations, or agricultural practices. In this study, 72 Sardari wheat (Triticum aestivum L.) ecotypes were analyzed by AFLP markers and 17 phenotypic characters. Three pairs of EcoRI/MseI primer combinations produced 1582 polymorphic bands (with mean percentage of polymorphic 73.92%). Cluster analysis using Jaccard coefficient and the entire AFLP data divided all ecotypes into eight major groups. Mean, coefficient of variation, phenotypic, genotypic and environment variance were calculated in each quantitative character. Cluster analysis using Euclidian distance through the quantitative characters divided all ecotypes into six major groups. Comparison of genetic distances obtained from AFLP and agronomic data showed low correlation between the two diversity measurements (0.02). The results showed a high degree of genetic diversity between the Sardari ecotypes, suggesting that Sardari is not a single cultivar, but it is the mass of ecotypes and could be introduced in the gene bank.