مطالعه اثر نوع پايه و پيوندك مركبات بر ميزان جذب بر

Effect of Citrus Rootstocks and Scions on Boron Uptake

در مناطق خشك و نيمه‌خشك كه آب آبياري داراي مقادير بالاي بر هستند، سميت آن مورد توجه مي‌باشد. غلظت بحراني بر در آب آبياري براي گياهان حساس و مقاوم از 1 تا 10 ميلي‌گرم در ليتر متغيير است. در بسياري از مناطق جنوبي كشور از جمله شهرستان‌هاي مركبات خيز جهرم و جيرفت زيادي بر در آب آبياري تا حد مسموميت عامل محدود كننده افزايش عملكرد مركبات بوده و افزون بر آن درختان مركبات با كمبود شديد پتاسيم و عناصر ريز مغذي از جمله آهن، روي و منگنز مواجه هستند. در اين آزمايش آثار جداگانه پايه‌هاي ماكروفيــلا (Citrus macrophylla Wester)، ولكامريانا(Citrus volkameriana)، نارنج (Citrus aurantium) و ليمــوترش (Citrus aurantifolia Swing) و تركيب اين پايه‌ها با پيوندك‌هــــاي پرتقـــــال ’والنسيا‘ (Valencia)، ’واشنگتـــن ناول‘ (Washington Navel)، پرتقال محلي جهرم و پرتقال ’توسرخ‘ (‘Moro’)، به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در 5 تكرار و در هر كرت دو درخت به‌مدت 4 سال در رابطه با جذب بر مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج بالاترين ميزان جذب بر مربوط به پايه ولكامريانا و كمترين آن مربوط به پايه ماكروفيلا بود. بيشترين تأثير متقابل رقم‌هاي پيوندي در افزايش سطح بر برگ، روي پايه نارنج ديده شد، هر چند اين پايه خود از ميزان متوسط جذب بر، برخوردار بود. پيوندك‌هاي پرتقال ’والنسيا‘، ’واشنگتن ناول‘ و پرتقال توسرخ ’مورو‘ روي پايه ماكروفيلا، اختلاف معني‌دار از نظر مقدار بور نسبت به ساير پايه‌ها داشتند.

In arid and semi arid regions with high boron content in irrigation water, boron toxicity is a considerable problem. Critical levels of boron in irrigation water variy between 1 and 10 mg/l for sensitive and resistant plants, respectively. In southern parts of Iran especially large citrus production region as Jahrom and Giroft cities, high boron content in irrigation water at toxic levels in most of the region has been the restricting factor for citrus yield increase and for citrus trees exposed to intensive deficiency of potassium and micronutrients like iron, zinc and magnesium. In this experiment, the separate effects of citrus rootstocks including Macrophylla (Citrus macrophylla Wester), Volkamer lemon (Citrus volkameriana), Sour orange (citrus aurantium), Sour lime (Citrus aurantifolia Swing) and their combination with ‘Valencia’ orange, ‘Washington navel’ orange, ‘Jahrom local’ orange, red pulp orange (‘Moro’) as scions on boron uptake were studied. The experiment was conducted as factorial arranged in randomized complete block design with 5 replications and 2 trees per plot in Jahrom Agricultural Research Station for 4 years. According to experimental results, the highest level of boron uptake belonged to ‘Volkamer’ lemon and the lowest to ‘Macrophylla’ rootstocks. Although, Sour orange rootstock had the medium level of boron uptake, but the leaf boron concentration of grafted cultivars on it was clearly very high. In comparison with other rootstocks, interaction between ‘Macrophylla’ rootstock and ‘Valencia’ orange, ‘Washington navel’ orange and red pulp orange (Moro), except ‘Jahrom’ local orange as scions, caused a significant decrease to leaf boron concentration.