پديد آورندگان :
بهبهاني، رضا سازمان رمين شناسي و اكتشافات معدني كشور , حسين يار، غلامرضا سازمان رمين شناسي و اكتشافات معدني كشور , كريم خاني، افشين سازمان رمين شناسي و اكتشافات معدني كشور , محسين، حسن دانشگاه بوعلي سينا - گروه زمين شناسي , آتش مرد، زهره شركت مهندسين مشاور ژئوتكنيك زمين كاوان جنوب
كليدواژه :
رسوبات كم اكسيژن , مغزه هاي رسوبي , حوضه خزر جنوبي , اكسيداسيون احيا
چكيده فارسي :
يك روش تحليلي شاخص (نشانگرهاي ژئوشيميايي (كربن آلي كل و ميزان فلزات كمياب حـساس به شرايـط اكسـيداسيون-احيا) و نشان گرهاي رسوب شناختي) براي شناخت شرايط اكسيداسيون-احيا در بخش جنوبي حوضه خزر جنوبي مورد استفاده قرار گرفته است. بر پايه بررسي هاي رسوب شناختي، رسوبات گل پشتيبان در بخش هاي دور از منشا سكوي قاره فراوان هستند، درحاليكه تناوبي از دبريتها و رسوبات پلاژيك-همي پلاژيك، بافتهاي مهم در شيب و بخشهاي نزديك به منشا دشت حوضه هستند. چندين پارامتر (مانند اكسيژن محلول زيرين، كربن آلي كل، محتوي زيستي، پلت هاي مدفوعي و فلزات كمياب) پيشنهاد مي دهند كه اين رسوبات در محيط هايي با شرايط متفاوت اكسيداسيون-احيا نهشته شده اند: 1- محيط هاي سكو و شيب قاره (رسوبات با شرايط اكسيدان) و 2- محيط هاي دشت حوضه و حوضه هاي درونشيبي (رسوبات با شرايط كم اكسيژن). يافته هاي حاصل از اين پژوهش نشان ميدهد كه رسوبات دشت حوضه و حوضه هاي درونشيبي در زون كمينه اكسيژن بر جاي گذاشته شده اند. رسوبات كم اكسيژن داراي مقادير بيشتري از فلزات كمياب (واناديم، روي، كروم، مس و نيكل)، كربن آلي كل، پلوئيدهاي گلي و شامل مواد آلي نوع II هستند، درحاليكه رسوبات اكسيدان مقادير بيشتري از موجودات ساكن در بين رسوبات (مانند استراكودا و گاستروپودا)، پلت هاي مدفوعي و مواد آلي نوع III و مخلوط II/III را دارند. مواد آلي نوع III نشان دهنده آورد مواد آلي با منشا قارهاي (خشكي زي) به رسوبات سكو و شيب قاره ميباشد. ميزان حفظ شدگي ضعيف مواد آلي و زيستآشفتگي از تجمع مواد آلي در رسوبات اكسيدان پيشگيري مي كند. اين پژوهش نـشان مـيدهـد كه مـيزان حفظ شدگي مواد آلي در بخش جنوبي حوضه خزر جنوبي بوسيله چندين پارامتر مانند اكسيژن محلول زيرين، نوع مواد آلي و محتوي زيستي كنترل مي شود.
چكيده لاتين :
Sediment constituents, total organic carbon contents, redox-sensitive trace-metals concentrations, and organic matter (OM) types have been analyzed on fifteen sediment cores (73cm-165cm long) taken from the southern part of the South Caspian Basin (SPSCB). 257 samples for sedimentological studies (particles size analysis, mineralogy and biota contents) and 120 samples for organic-inorganic geochemistry studies (TOC, S2 and RSTM concentrations) were analyzed. Sediments on the distal parts of shelf are mud dominated, while slope and proximal parts of the basin plain comprise interbedded debrite, and pelagic-hemipelagic sediments. Several factors (e.g. bottom dissolved oxygen (BDO), TOC, biota content, faecal pellets, and RSTM) suggest that these sediments were deposited under markedly different redox conditions, namely: (1) Shelf and slope settings (oxic sediments), and (2) intraslope basins and basin plain settings (dysoxic sediments). Observations suggest that basin plain and intraslope basins sediments were deposited under oxygen-depleted (oxygen minimum zone) conditions. The dysoxic sediments are enriched in RSTM (V, Zn, Cr, Cu, Ni), with high TOC values, with mud peloids, and contain type II OM, while the sediments of the oxic sediments are enriched in infaunal organisms, faecal pellets, and contain types III and mixture II/III OM.