بنيان تعليم شاهان در برسازي زندگي فردوسي

شاهنامه فردوسي را به سبب تنوع مقولاتِ تعليم بخشي، قدرت و غناي مباحث تعليمي و اشكالِ گوناگونِ تعليمِ گسترده در لايه هاي پيدا و پنهانِ متن، اگر در زمره ادبيات تعليمي به شمار آوريم، راه اغراق نپيموده ايم. شاهنامه پرحجم ترين و قديمي ترين ميراث بَرِ اندرزنامه هاي ايران باستان در بابِ سلوكِ ملوك است و به چند معنا پايه گذار تعليم پادشاهان، ترغيب آنان به نيكوروشي و تحصيل نيك نامي و تحذيرشان از بدكرداري و بدنامي است. اين اثر نه فقط در متنِ خودش مباديِ تعليم به راس قدرت را پايه مي گذارد، كه حتي زندگي نامه ساخته شده براي مولفش مشابه سازيِ مباديِ تعليميِ اين متن و تاويلي تعليمي براي آن است. زندگي برسازي شده فردوسي در متون، محصول گفتگويِ متونِ بعد از فردوسي با شاهنامه اند و از همان عناصر تعليم به راس قدرت برخوردارند. هم شاهنامه و هم زندگي نامه برسازي شده فردوسي، دستمايه و درسنامه تعليم در متون تعليمي بوده اند و گفتمان اخلاق گراي تاريخ، از حيث نصيحه الملوك از گفتگوي شاهنامه با زندگيِ مولفش و گفتگوي اين دو با متون تعليمي ديگر شكل گرفته است. در اين جستار بنا به روش شناسي هرمنوتيك در واكاوي و تحليل متون، به زندگي نامه برسازي شده فردوسي از بُعد تبعات و نتايج تعليمي آن براي تاريخ نگريسته شده است.