ديپلماسي چندجانبه انرژي ايران (مطالعه موردي: مجمع كشورهاي صادركننده گاز)

Iran’s Multilateral Energy Diplomacy

كاربرد ديپلماسي در تعامل با مجامع بين المللي داراي كاركرد تخصصي در حوزه انرژي را مي توان ديپلماسي چند جانبه انرژي ناميد. يكي از مجامعي كه طي ده سال اخير در حوزه انرژي تاسيس شده، مجمع كشورهاي صادركننده گاز طبيعي است، كه سه نوع تصوير رسانه اي از آن وجود دارد. اين سه برداشت در يك نگاه مجمع را به عنوان نهاد توسعه اي كشورهاي در حال توسعه مي داند، در نگاه ديگر آن را ابزار سياست انرژي روسيه و در نگاه سوم به عنوان يك كارتل محقق شده يا كارتل در حال تحقق مي بيند: هر يك از نگاه هاي مذكور وجهي از ملاحظات مربوط به موضوع را بازتاب مي دهد. بر اين اساس، ايران نيز به منظور تامين منافع ملي خود، اقداماتي را تاكنون در تعامل با اين نهاد چندجانبه انجام داده است كه شامل اقدامات شكلي و محتوايي مي شود. به رغم تلاش هاي بسياري كه در تاسيس اين مجمع انجام داده، ايران در كسب دستاوردها تاكنون موفقيت چنداني نداشته است كه اين موضوع مي تواند با ابهام و ترديد رويكردي درقبال اين نهاد چندجانبه مرتبط باشد. در اين مقاله ضمن بررسي ديدگاه هاي فوق الذكر، دستاوردها و ناكامي هاي ايران نيز بررسي و ارزيابي مي گردد.

One of the forums in the field of energy which has been established in last ten years is the forum of 'natural gas exporting countries'. There are three visions and media images of this forum. In one description, this forum is perceived as a forum of developing countries. Another view looks at it as leverage for Russian energy policy. The third view depicts it as a cartel. Each view, indeed, reflects a part of the reality. In order to sustain its national interest, Iran has adopted policies in interaction with this multilateral entity. However, in spite of its efforts in creating this forum, Iran has not achieved yet substantial benefits from this organization. The present article reviews the above mentioned observations and evaluates the achievements and failures of Iran in this regard.