روابط فرهنگي و اجتماعي ايران و آمريكا در دوره رياست جمهوري ليندون جانسون (48-1342ش/69-1963م)

(Iran-US Cultural and Social Relations during Johnson Presidency (1963-1969

گسترش روابط فرهنگي و اجتماعي از جمله مسائل مهمي بود كه در دهه چهل مورد توجه حاكميت ايران قرار گرفت. اين پژوهش به بررسي روابط فرهنگي و اجتماعي ايران و آمريكا در دهه چهل به ويژه در دوران رياست جمهوري ليندون جانسون با استفاده از روش اسنادي و كتابخانه اي مي پردازد. در راستاي توسعه فرهنگي كه سرآغازي بر توسعه سياسي است، آمريكا با استفاده از پوشش هاي فرهنگي ازجمله راه اندازي مدارس آمريكايي و فعاليت مطبوعاتي در ايران درصدد ايجاد تحولات مطلوب موردنظر در اين كشور بود. تحولات اجتماعي با اصلاحات ارضي آغاز، با تشكيل سپاه دانش و بهداشت و ورود فناوري و تبادلات دانشجويي ادامه يافت. اما به دليل رويكرد استعماري و تركيب آن با فساد دستگاه حاكمه استبدادي موجب نارضايتي عمومي، فرار مغزها و زمينه ساز پيروزي انقلاب اسلامي گرديد.

Expansion of cultural and social relations with abroad was a priority for Iranian government in 1960s. The present article studies Iran-United States cultural and social relations during the presidency of Lyndon Johnson. In the framework of cultural development which was a gate for political development, the United States, employing cultural instruments such as establishment of American schools and press activities in Iran, aimed to provoke its own desired developments in Iran. The social developments started with land reforms and continued with establishment of new political parties, introducing the new technologies and student exchanges. However, as this article concludes, since the US approach was colonial, the developments led to public unrest and paved the way for the victory of the Islamic Revolution in Iran in 1979.