تبارشناسي روشهاي تحقيق در علوم انساني در مسير تمدن ايراني- اسلامي

Introduction to the Genealogy of Research Methods in Human Sciences during Iranian Islamic Civilization

تبارشناسي مجموعه اي از تكنيك هاي تاريخي مورد استفاده در فلسفه است كه براي اولين بار توسط فردريش نيچه، فيلسوف آلماني و پس از او توسط ميشل فوكو، فيلسوف پست- مدرن فرانسوي در مطالعاتشان به عنوان اصلي ترين روش تحقيق مورد استفاده قرار گرفته است. در اين مقاله كوشش شده است تا از رويكرد تبارشناسانه به منظور ريشه يابي مباني معرفت شناختي و هستي شناختي و روش شناختي علوم مدرن در عصر رنسانس استفاده شود تا بتوان نه تنها گفتمان جديدي را در ارتباط با سنخ شناسي روشهاي تحقيق در علوم انساني ارائه نمود، بلكه به ريشه يابي بنيان هاي روش شناختي علوم انساني در مسير تمدن اسلامي-ايراني نيز، هرچند به صورت اجمالي، پرداخت. نظريه اي كه در مقاله ي حاضر مطرح مي شود بيان مي كند كه روش هاي علمي ظهور يافته در عصر رنسانس از دير باز مورد استفاده ي محققين و علماي ايراني-اسلامي قرار مي گرفتند. مطالعات تبارشناسانه به ما نشان مي دهد كه خاستگاه بسياري از روش هاي متداول علمي در علوم انساني كه در علوم مدرن مورد استفاده پژوهشگران قرار مي گيرند به قرن ها قبل در مسير تمدن ايراني-اسلامي بر ميگردد.

Genealogy as a method is related to a set of multiples historical techniques used for the first time by fried rich Nietzsche in philosophy. Michel Foucault, the post- modernist philosopher, used to carry out his political, historical and psychological studies by genealogical methodology In this article a new classification of research methods in human sciences is offered upon two axes concerning the precision of hypothesis verification from one side, and the realism of data gathering and data analysis processes from the other side, using genealogical methodology. Finally, an attempt is made to trace the foundations of research methods in human science during the period of Islamic civilization based on the work of Iranian scholars