بررسي آثار بهره برداري بر زادآوري و فشردگي خاك جنگل در سيستم چوب كشي زميني (مطالعه موردي جنگل اسالم استان گيلان)

Logging Damages on Forest Regeneration and Soil Compaction Using Ground-based System (Case Study: Asalem Forest Aarea, Guilan )

زاد آوري براي جنگل مهم است و آينده آن را تضمين مي كند. خاك يكي از سرمايه هاي اصلي جنگل به حساب مي آيد. به حداقل رساندن صدمات به خاك و زادآوري در جنگل در طي عمليات بهره برداري يك اصل است. آگاهي از ميزان صدمات بهره برداري بر توده هاي سرپاي جنگل كمك زيادي به مديريت جنگل دارد. براي اين منظور جنگل هاي راش اسالم واقع در شمال ايران مورد بررسي قرار گرفت. اين جنگل ها به شيوه تك گزيني اداره مي شوند و سيستم كشش زميني با استفاده از ماشين هاي چوبكشي چرخ لاستيكي براي خارج كردن بينه ها استفاده مي گردد. در اين تحقيق براي جمع آوري داده هاي مربوط به وضعيت زاد آوري از روش نمونه برداري تصادفي سيستماتيك و براي بررسي وضعيت خاك از طرح كاملا تصادفي استفاده شده است. تجزيه و تحليل داده هاي جمع آوري شده با استفاده از تكنيك هاي آماري آناليز واريانس و توزيع دو جمله اي و آزمون حداقل اختلاف معني دار انجام گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه با برداشت 20m3/ha حدود 0/99 - 14/5 درصد از زادآوري منطقه تحت تأثير صدمات مكانيكي ناشي از عمليات بهره برداري قرار گرفته اند كه از اين ميان 0/83 ± 9/12 و درصد آن نابود و 0/63±5/3 درصد آن زخمي شده اند. اين صدمات از طريق قطع، جمع آوري، كشيدن و دپو كردن حاصل شده اند. وزن مخصوص ظاهري خاك جنگل در عمق 10 سانتي متر سطحي در مناطق بهره برداري شده 15/74 درصد و در مسيرهاي چوبكشي 35/61 درصد نسبت به مناطق شاهد افزايش نشان داده است. سازماندهي مناسب عمليات خروج چوب از جنگل، طراحي و ساخت دقيق و استاندارد مسيرهاي چوبكشي قبل از برداشت درختان بر اساس نقشه هاي بهره برداري تهيه شده مي تواند در كاهش صدمات بهره برداري بر توده جنگل و كاهش فشردگي خاك مؤثر واقع گردد.

Forest future depends on forest stands regeneration. Soil is one of the principal capitals in the forest area. It is important to minimize damages to the forest ecosystem during logging operation. In forestry and forest management, it is significant to know the effect of forest logging damages on regeneration, sapling and soil compaction. This study was carried out in Asalem Beech forest area, in the north of Iran. The forest was harvested by selective cutting method. A systematic and randomized sampling method was used for data collection. Analysis of variance (ANOVA) techniques and binomial distribution were used for data analysis. The results showed 14.5 ± 0.99 percent of regeneration and saplings of forest stands were destroyed and damaged by logging operations with 20 m3/ha intensity per year. 9.12 ± 0.83 percent of saplings were totally destroyed and 5.3 ± 0.63 percent were damaged. These damages were caused due to felling, accumulating, skidding and landing. Soil bulk density in range of 0-10 cm depth, logging and skid trails areas were increased 17.54 and 35.61 percent, respectively. To reduce logging damages and soil compaction in forestry, and manage the forest, we need a suitable organization of timber extraction operation, careful designing and standard construction of skid trails on the basis of logging maps before felling the trees down.