ارزيابي كيفيت خدمات دهياري‌ها با بهره‌گيري از مدل شكاف (مطالعه‌ي موردي: دهستان ميان‌دربند شهرستان كرمانشاه)

Evaluation of Dehyaris (rural municipalities) services quality utilizing Gap model Case study: Mian-Darband rural district, Kermanshah County

در سال 1377 دهياري‌ها به‌منظور اداره امور روستاهاي كشور تشكيل شدند كه اقدام مناسبي براي تحول مديريت و توسعه روستاهاي كشور بود. اين نهاد نوپا به‌رغم برخي مشكلات و نارسائي‌ها، موفقيت‌هايي نيز در مديريت امور روستا داشته است. بدين لحاظ ارزيابي عملكرد دهياري‌ها از ابعاد گوناگون و با روش‌ها و مدل‌هاي متعدد سهم درخور توجهي در بهبود و ارتقاء نقش، جايگاه و عملكرد آن‌ها دارد. پژوهش حاضر با رويكرد توصيفي- تحليلي و با بهره‌گيري از مدل شكاف به ارزيابي كيفيت خدمات دهياري‌ها مي‌پردازد. بدين منظور با تكيه‌بر مباني نظري و وظايف دهياري‌ها، 32 گويه در ابعاد رفتاري، كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و بهداشتي تعريف شد. محدوده بررسي، دهياري‌هاي 10 روستا از دهستان ميان دربند شهرستان كرمانشاه است. جامعه‌ي آماري شامل 4716 سرپرست خانوار روستايي ساكن روستاهاي مذكور و حجم نمونه بر اساس فرمول كوكران برابر 360 نفر و روش نمونه‌گيري تصادفي بوده است. ابزار بررسي پرسشنامه خانوار روستايي است كه روايي آن توسط متخصصان موضوعي و پايايي آن با آزمون آلفاي كرونباخ تائيد شد (مقدار آلفا در تمام ابعاد بيش از 0/751). نتايج بررسي نشان داد كه در تمام ابعاد مذكور، كيفيت خدمات دهياري‌ها اندك بوده و شكاف بين ادراك و انتظار روستائيان به‌ويژه در بعد اقتصادي بيش از ساير ابعاد است. همچنين مشخص شد بين متغيرهايي چون كيفيت رفتار دهيار، سن دهيار و شركت وي در دوره‌هاي آموزش ضمن خدمت باكيفيت خدمات دهياري در ابعاد گوناگون، ارتباط مثبت قابل تائيد است. علاوه بر اين ازنظر عواملي چون سطح تحصيلات دهيار، شغل دوم و نوع حضور وي در روستا تفاوت معناداري در كيفيت خدمات دهياري‌ها مشاهده شد. بر اين اساس در جهت بهبود كيفيت خدمات دهياري‌ها و افزايش رضايت روستائيان، مواردي نظير تمهيد هماهنگي‌ها و همكاري‌هاي بين بخشي و سازماني و توجه به مؤلفه‌هاي رفتار سازماني، تجربه، تحصيل و آموزش ضمن خدمت پيشنهاد شد.

In 1998 Dehyari or rural municipality founded for administrating rural affairs. This was an appropriate step for villages’ managerial evolution and rural development in the country. This newly-established institution despite of some problems and shortcomings had considerable achievements in villages’ managerial affairs. Hence assessing Dehyaris’ performance from various aspects and divers methods and models has a considerable role in improvement and escalation of their function and situation. This reaserch utilizing Gap model evaluates Dehyaris’ services quality. To this end on the basis of theoretical principles and Dehyaris’ responsibilities 32 statements in behavioral, structural, social, economic and hygienic aspects was defined. The study area is 10 villages of Mian-Darband rural district of Kermanshah county (Iran). Population size consists of 4716 rural householders inhabited in mentioned villages and according to Cochran’s formula sample size equal to 360 persons. Research instrument was rural householder’s questionnaire that its validity approved by expert panel and Reliability confirmed via Cronbach’s alpha (α > 0.751 in all aspects). Findings revealed that in all mentioned aspect Deharys’ services quality was little and the gap between peasants’ expectations and perceptions especially in regard of economic aspect was greater than other dimensions. Also determined that between variables such as Dehyar’s (rural mayor) quality of behavior, his age and his participating in vocational education courses, with Deharys’ services quality in various aspects there is approvable positive correlation. Furthermore in regard of factors same as rural mayor’s education level, his second job and type of his presence in village, significant differences can be seen in Deharys’ services quality. Finally items such as arranging coordination and cooperation between sectors and organizations, considering organizational behavior, experience, educational quality and vocational education factors put forwarded for improving rural municipalities’ services quality and increasing peasants’ satisfaction.