ذوالنون مصري و تعاليم ائمۀ شيعه(ع)

Dhul-Nun al-Misri and the Teachings of Shī’ite Imāms

ذوالنون مصري از عرفاي اثرگذار بر تصوف است و شناخت سرچشمه هاي افكار وي مي تواند به فهم عوامل زاينده و جهت دهنده تصوف ياري رساند. اين مقاله مي كوشد ارتباط او را با ائمه شيعه (ع) و ترويج آموزه هاي ايشان را در قالب روشي توصيفي ـ تحليلي مستدل سازد. بعضي استادان ذوالنون، با امام صادق (ع) ارتباط داشتند و برخي راويان كه احاديثي را به واسطه ذوالنون نقل كردند، جزء رجال و روات معتبر شيعه و از نزديكان ائمه (ع) بودند. شباهتي فراوان ميان افكار و اقوال ذوالنون با روايات اميرالمومنين، امام حسين، امام زين العابدين، امام صادق، امام رضا و امام عسكري (عليهم السلام) وجود دارد. بعضي علماي شيعه نيز به ذوالنون استناد كرده اند، همچنين ذوالنون مدتي را در سامرا مي زيست و زمينه ديدار وي با امامين عسكريين (عليهماالسلام) فراهم بود. از مستندات برمي آيد كه او بي واسطه از تعاليم ائمه شيعه(ع) بهره مند بوده و بعضي آموزه هاي ايشان را ترويج نموده است؛ آموزه هايي كه بعدها مرجع و ماخذ صوفيه شدند.

Dhul-Nun al-Misriwas a famous Sufi and a survey on the roots of his thoughts can help us to know the productive and directive factors of Sufism. This article, with a descriptive-analytic method, focuses on the relationship between Dhul-Nun al-Misri and Shī’ite Imāms (pbuth), and promotion of their doctrines by him. Some of the prominent masters of Dhul-Nun were connected with Imām Sādiq (pbuh). The Shī’ite narrators have quoted some Hadīths from Dhul-Nun. There are similarities between some of his thoughts and Shī’ite teachings narrated by Imām Alī, Imām Hussayn, Imām Sajjād, Imām Sādiq, Imām Rizā and Imām Hasan ‘Askarī (pbuth). Some Shiite scholars have also cited from Dhul-Nun. He spent a part of his life in Sāmirrā’ and his meetings with Shī’ite Imāms were possible. He used the teachings of Shī’ism and promoted some of Shī'ite doctrines which were important references for later Sufis.