سازگاري عرفان سعيد الدين فرغاني با عقايد شيعي در باب امامت علي ابن ابيطالب (ع)

Compatibility of the mysticism of Sa'id al-Din Farghani with the Shi'i beliefs about Imam Ali ibn Abi Talib (AS)

اگر چه فرغاني، كه شاگرد صدرالدين قونوي و از بزرگ ترين پيروان مكتب ابن عربي است، ظاهرا و رسما جزء عارفان شيعي به شمار نمي آيد؛ ولي گذشته از ارادت خاصي كه به اهل بيت دارد، در واقع به مهم ترين مولفه هايي كه شيعيان در مورد امامت معتقدند اعتقاد راسخ داشته و بلكه هر كدام از آن ها را با بهترين بيان عرفاني، تحليل و تبيين كرده است. او همسو با شيعيان، اميرالمومنين (ع) را وارث و وصي نبي اكرم (ص) دانسته و معتقد به عصمت امام بوده و برخي از مهم ترين احاديث و نصوص دال بر جانشيني امام علي (ع) براي پيامبر (ص) را نقل كرده است. فرغاني همچنين معتقد به افضل بودن امام (ع) بر ساير امت مي باشد و نيز امام علي (ع) را اعلم امت و ميراث دار علم الهي نبي اكرم (ص) و بالاترين عارف و صاحب اصلي و منبع مقام معرفت حقيقي معرفي مي كند و ديگران را در معرفت، ريزه خوار خوان گسترده او مي داند. هدف اصلي اين مقاله، نشان دادن ظرفيت بالاي مكتب ابن عربي براي تبيين آموزه شيعي «امامت» است. اين تحقيق، به طور خاص، متمركز بر آراء و انديشه هاي فرغاني بوده و به روش كتابخانه اي تحليلي و بر پايه آثار باقي مانده از وي، سامان يافته است.

This article studies the degree of compatibility of the mysticism of Sa'id al-Din Farghani with the Shi'i beliefs about Imam Ali ibn Abi Talib (AS). Although Farghani, who is a disciple of Sadr al-Din Qunavi and one of the greatest followers of the school of Ibn Arabi, is apparently and formally not a Shi'ite mystic, but in spite of his special dedication to the household, is convinced of the most important components of the Shiite belief in Imamate, and analyzes each of them with the best of mystical expressions. Like the Shi'ites, he regarded the Imam Ali (as) as the heir of the prophet (pbuh), and believed in the infallibility of him, and narrated some of the most important hadiths and narrations on the succession of Imam Ali (as) to the Prophet (pbuh). Farghani also believes in the perfection of the Imam (as) on other Ummah, and also introduces Imam Ali (as) as the heir to the Divine Science of the Prophet (pbuh) and the highest mystic and the main owner and source of the true knowledge of knowledge.