تحليل جامعه شناختي بورديويي بر شخصيت پردازي در سينماي ايران (مطالعه موردي دو فيلم گوزن ها و كندو)

Applying Bourdieu's concepts to the Iranian movies: The cases of Gavaznha, and Kandu movies

فيلم گوزن ها و كندو، دو اثر سينماييِ پيش از انقلاب اسلامي، نشانه هايي از سينماي موج نو را دارند. اين دو فيلم توانستند در فضاي ذهنيت اجتماعي كنشگران روزمره تاثير متفاوتي بگذارند. در اين پژوهش، با تكيه بر نظريه ساختاربندي بورديو، سعي شده است سبك روايي دو فيلمِ گوزن ها و كندو، با نگاه به سوژه هاي مطرح شده در فيلم، بررسي شود. نتايج اين بررسي نشان مي دهد كنشگر اجتماعي، به رغم اينكه تحت تاثير ساختارها به زوال كشيده مي شود و از متن به حاشيه پرتاب مي شود، بزنگاه ها يا پرسوناژهاي سمپاتيك دوم مي تواند به كنشگر آسيب ديده در ميدان اجتماعي كمك كند تا عليه نظم زمانه اش برخيزد و از جايگاه طبقاتي و منزلتي خويش فراتر رود. شخصيت هاي اين دو فيلم بيانگر آن اند كه سوژه مي تواند از حدود ايدئولوژيك زمان و مكان خويش بگذرد و تحت تاثير دگرديسي روحي به مقاومت در مقابل ارزش ها و هنجارهاي رايج دست بزند و، با معناگريزي از سطوح ارزشي جامعه ، به معنادهيِ ساختارها اقدام كند و عامليت خويش را از طريق همين طغيان عليه نظام اجتماعي ثابت كند.

Gavaznha(deer) and Kandu(hive) as two of the pre-revolutionary movies in the history of Iranian cinema carry signs of the Iranian New Wave. Since these movies were somehow the social reality of their time, they succeeded in having a different influence on the minds of social actors. On the other hand, developing the screenplay’s characters in these two movies was quite distinct from the routine of cinema in that time. In other words, the characters displayed in these movies try to defy the normative patterns instead of following them. In this paper, we try to investigate the narrative mode of the mentioned movies by regarding the proposed subjects in each movie through relying on Bourdieu’s theory of structuralism in relation to agency and structure. The Results indicate that despite the fact that the social actor fades out under the influence of structures, but the existence of critical junctures or second sympathetic characters can help the crushed-under-the-gears-of-social-field-actor to stand against the regularities, and to exceed his social class and dignity. Finally, the characters of these two movies show that the subject can cross the ideological geography of his time and space and resist against the current norms and values under the influence of mental metamorphosis, and proceed to give meaning to structures by escaping from the meaning of society’s prevailing values.