ارزيابي ريسك زيست محيطي سد آزاد با استفاده از روش تصميم گيري چند شاخصه

Environmental risk assessment of Azad Dam using multiple criteria decision making method

سد مخزني آزاد بر روي رودخانه كوماسي در فاصله حدود 37 كيلومتري غرب سنندج و 39 كيلومتري جنوب شرق مريوان در غرب استان كردستان واقع شده است. ارزيابي ريسك در راستاي كاهش مخاطرات ناشي از فعاليت هاي فازساختماني و بهره برداري از طرح مورد مطالعه با استفاده از يكي از روش هاي زيرمجموعه روش هاي تصميم گيري چندمعياره به نام روش تصميم گيري چندشاخصه، انجام شده است. به اين ترتيب با شناسايي عوامل ريسك و تعيين اهميت، شدت و احتمال وقوع ريسك با استفاده از روش پرسشنامه اي دلفي به تحليل نتايج در محيط نرم افزار SPSS پرداخته شده است. همچنين با استفاده از روش انتروپي كليه شاخص هاي در نظر گرفته ريسك زيست محيطي وزن دهي گرديده و با استفاده از مدل TOPSIS كه از زيرمجموعه هاي مدل تصميم گيري چند شاخصه مي باشد همه ريسك هاي زيست محيطي اولويت بندي گرديد. از اين رو مهمترين ريسك هاي ناشي از فعاليت هاي اين سد، خطر آلودگي خاك و تخريب پوشش گياهي منطقه با امتياز 0.895، آلودگي آب رودخانه كوماسي با امتياز 0.667، كاهش شديد مواد آلي و بار مغذي در جريان رودخانه كوماسي در پايين دست سد با امتياز 0.597 مي باشند. به اين ترتيب، در نهايت برنامه مديريت زيست محيطي جهت كاهش يا پيشگيري از ايجاد ريسك هاي بدست آمده ارائه گرديده است.

Azad Dam, in the western areas of Kordestan province, is located on KomasiRiver in the distance of 37 kilometers at the west of Sanandaj and 39 kilometers at the south-east of Marivan. In this research, risk assessments of activities during construction phases of the dam have been studied in order to mitigate the probable risks. To reach this goal, one of the multiple criteria decision making methods by the name of multiple Attribute Decision Making has been used. Firstly, the risk factors have been recognized and ranked based on their importance, intensity and probable occurrence using Delphi questionnaire Method. Results were analyzed using SPSS software. In the next stage, the whole risk factors of Azad Dam were weighted and their priorities were determined applying Entropy method. Finally, environmental risks were ranked using TOPSIS Model. Results declare that the most important risks of the plan include the risk of soil pollution and land-cover destruction with the score of 0.895, Komasi River water contamination with the score of 0.667, intense reduction of organic matters and nutrients in Komasi River flow at down side of the dam with a score of 0.597. At the end of this research, an environmental management program was presented to mitigate or control the probable risks of the project.