كليدواژه :
خشكسالي , خشكسالي هيدرولوژيك , كشاورزي , لنجان
چكيده فارسي :
پديده خشكسالي ازجمله مخاطرات محيطي است كه از ديرباز درخور توجه انسان بوده و از قرن 20، با نگاه علمي به آن توجه ويژه‌اي شده است. اين پديده اقليمي از نظر ويژگي‌هاي خزنده‌بودن، مداوم‌بودن، آثار تدريجي، اجتناب‌ناپذيري و... از ساير پديده‌ها و مخاطرات طبيعي متفاوت است. موقعيت جغرافيايي كشور ايران روي كمربند خشك كره زمين و به‌ويژه موقعيت منطقه مطالعه‌شده، شرايط را براي وقوع اين پديده مهيا كرده است. پژوهش حاضر با استفاده از شاخص ذخيره آب سطحي به بررسي و آشكارسازي خشكسالي هيدرولوژيك در سطح دشت لنجان مي‌پردازد و آثار اين پديده را بر بخش كشاورزي ارزيابي مي‌كند. روش تجزيه و تحليل داده‌ها از نوع تحليل روابط آماري است. نتايج نشان مي‌دهند كه در دوره مطالعه‌شده (1380 تا 1391)، شرايط خشكسالي با 42 درصد، بيشترين احتمال وقوع را دارد. نتايج محاسبه شاخص SWSI براي آشكارسازي خشكسالي نيز نشان مي‌دهند كه تنها دو سال نرمال در دوره زماني بررسي‌شده وجود داشته است و ساير سال‌ها داراي شرايط خشكسالي هيدرولوژيك بوده‌اند. نتايج آزمون من - كندال در رونديابي تغييرات محصولات كشاورزي نيز روند افزايشي ميزان توليد و سطح زيركشت محصولات باغي منطقه و روند كاهشي ميزان عملكرد آن‌ها را نشان مي‌دهند. همچنين توليد، سطح زيركشت و عملكرد محصولات زراعي منطقه روند كاهشي دارند. در ميان محصولات زراعي، تنها ميزان توليد و سطح زيركشت برنج روند افزايشي دارد.
چكيده لاتين :
Drought phenomenon is one of the environmental hazards, having long been particularly considered as one of the 20th century scientific facts. This climate phenomenon is different than other phenomenon and hazards, due to its being crawling, continuous, inevitable, and having gradual effects. Our especial geographical location of Iran on the dry belt of Earth, especially our studied region, provides conditions for the occurrence of this phenomenon, more and more. This research has worked on checking and detecting hydrological drought in the Lenjan Township, using surface water supply index (SWSI), then, effects of this phenomenon on agriculture sections have been evaluated. Data Analysis Method is statistical relationship analysis. Results showed that in the study period (2001-2012), drought conditions with 42% occurrence probability in total, have the most occurrence probability. Estimation results of SWSI index for revealing area drought, show that, there have been only two normal years, and other years being in hydrological drought situations. The outcomes of the Mann-Kendall test in routing agricultural products changes, show that production level and acreage level of garden products have enjoyed a rising trend, while their operation rates have enjoyed decreasing trends. A decreasing trend is also yielded in production, acreage level, and operational performance of crop production in the area. Among all agricultural products, only rice has an increasing trend in production and acreage levels.
