ارزيابي افتراق هاي فضايي كيفيت منابع آب زيرزميني(مطالعه موردي: بخش هاي دولت آباد، دشتاب، سلطاني و صوغان در استان كرمان)

Evaluating the spatial segregations of underground water resources quality case study: Dolat Abad, Dashtab, Soltani and Soghan stricts in Kerman

وضعيت ويژه اقليمي و ژئومورفولوژيكي مناطق خشك و نيمه‌خشك موجب شده‌ است كه منابع آب زيرزميني، منبع اصلي تأمين آب اين مناطق تلقي شوند. بر اساس اين، مديريت منابع آبي يادشده مستلزم ارزيابي دقيق كميت و كيفيت ذخيره‌هاي آبي، ميزان دسترسي به آن‌ها در هر منطقه و شناخت فرايندهاي محيطي حاكم بر آنهاست. در پژوهش حاضر، ضمن بررسي و مطالعه كيفيت منابع آب زيرزميني بخش‌هاي دولت‌آباد، دشتاب، صوغان و سلطاني در استان كرمان، اختلاف بين شاخص‌هاي كيفي مختلف به‌‌شكل كمي اندازه‌گيري و مقايسه شده است. نتايج آناليز واريانس، اختلاف معنادار بين شاخص‌هاي مختلف را نشان مي‌دهند. نتايج آزمون مقايسه ميانگين‌ها در سطح احتمال خطاي كمتر از يك درصد (01/0α<) براي هر يك از شاخص‌ها، منابع آب زيرزميني بخش‌هاي مختلف را در گروه‌هاي متمايزي تفكيك مي‌كنند؛ به‌طوري كه بر اساس شاخص‌هاي EC، TDS، Cl، SO4، Mg، Na، SAR و TH، منابع آب زيرزميني بخش‌هاي دولت‌آباد و دشتاب در گروه اول و بخش‌هاي صوغان و سلطاني در گروه دوم قرار مي‌گيرند. بر اساس شاخص Ca، منابع آب زيرزميني بخش‌هاي مطالعه‌شده در سه گروه مختلف قرار مي‌گيرند: گروه اول شامل بخش‌هاي سلطاني و صوغان، گروه دوم شامل بخش دولت‌آباد و گروه سوم شامل بخش دشتاب. همچنين، قرارگرفتن منابع آب زيرزميني همه بخش‌ها در يك گروه بر اساس شاخص HCO3 نشان مي‌دهد كه تفاوت معنا‌داري در كيفيت منابع آب زيرزميني مناطق مطالعه‌شده بر اساس شاخص يادشده مشاهده نمي‌شود. آزمون آناليز همبستگي بين شاخص‌هاي مختلف سنجش كيفيت منابع آب زيرزميني در مناطق مطالعه‌شده، بيشترين ميزان همبستگي را در سطح احتمال يك درصد بين شاخص‌هاي pH و سطح آب زيرزميني نشان مي‌دهد.

The specific climatic and geomorphological conditions of arid and semi-arid regions, has made the underground water resources as the main resource of water supply in these regions. Accordingly, managing these water resources requires accurate evaluation of quality and quantity of water reservoirs, its access range (availability) in each region, and recognizing the environmental processes that govern these resources. In this research the quality of underground water resources in DolatAbad, Dashtab, Soghan and Soltani have been studied. Meanwhile, the difference between various quality indices have been measured and compared quantitatively. The results of variance analyze, prove significant difference between various indices. The results of mean comparing test for error likelihood less than (a˂0.01) for each above indices, separate the underground resources of various regions in diverse groups. According to EC, TDS, CL, SO4, Mg, Na, SAR and TH indices, the underground water resources of Dolat Abad and Dashtab, place in group one, and Soghan and Soltani regions take place in group two. Also, according to Ca index, the underground water resources of studied regions, were categorized in 3 various groups. Group one, including Soltani and Soghan regions, group two including DolatAbad region, and group three including Dashtab district. Also, placing the underground water resources of all districts in one group according to Hco3 index, indicates that there isn’t significant difference for quality of underground water resources in studied regions, according to Hco3 index. the analysis test of correlation between various indices for measuring the quality of underground water resources in the studied regions, indicates the maximum correlation existed in likelihood level of %1 between underground water level and PH indices.