مطالعه اثر نمايه ي AO بر پرفشار سيبري و اثرهاي احتمالي آن بر بارش منطقه ساحلي جنوب درياي خزر

Study of influence of Arctic Oscillation (AO) Index on Siberian High Pressure and their probable impacts on precipitation in southern coastal region of Caspian Sea

در اين پژوهش به بررسي ارتباط بين نمايه AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سيبري و تاثير ايندو بر ميزان بارش در هفت ايستگاه همديدي كه توان پوششي نوار ساحلي جنوب درياي خزر را دارند، در يك دوره سي ساله ( 1976 تا 2005 ) از طريق همبستگي و تحليل وايازشي پرداخته شده است و با استفاده از نقشه هاي فشار ميانگين تراز دريا به تحليل همديدي حالت هاي خاص فرين بارش پرداخته شد. نتايج حاصل بيانگر ارتباط معنادار در سطح 95 درصد بين فرين هاي بارش با AO و بين بارش و فرين هاي AO در برخي از ايستگاه هاي منطقه است كه اين بررسي ها به صورت ماهانه، فصلي و سالانه صورت گرفته است. در اين پژوهش با انجام تحليل چندمتغيره وايازشي، بارش به عنوان متغير وابسته و ويژگي هاي پرفشار سيبري به عنوان متغير مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است كه نتايج حاصل از اين تحليل نشان مي دهد كه بين بارش و ويژگي هاي پرفشار سيبري در ماه هاي ژانويه و فوريه براي ايستگاه هاي شرق منطقه ارتباط قوي وجود دارد. در ماه اكتبر اين ارتباط براي ايستگاه هاي غرب منطقه مشهود است. در بيشتر موارد همبستگي فشار هسته مركزي پرفشار سيبري با بارش منفي و عرض جغرافيايي با بارش مثبت است. تحليل وايازشي چند متغيره بينAO و ويژگي هاي پرفشار سيبري نشان دهنده ارتباط معكوس بين فشار در هسته پرفشار باAO و ارتباط مستقيم بين طول جغرافيايي و AO در اكثر ماه هاي پاييز و زمستان است.

In this research, to investigate the relationship between AO (Arctic Oscillation) index and Siberian high pressure and the impact of it on the amount of rainfall in seven synoptic stations that have the ability to cover the southern coasts of Caspian Sea, we used 30- year period (1976 to 2005) precipitation data of those stations using correlation and regression analyses. We also used mean sea level pressure maps to analyze synoptically some special cases of extreme rainfalls. Our obtained results showed significant correlation at 95% level between extreme rainfalls and AO indices and also between rainfall and extreme AO indices in some stations of this region at monthly, seasonal and annual scales. In this context, using multiple regression analysis, rainfall was considered as the dependent variable and features of Siberian high pressure considered as independent variables. Results of this analysis showed that there is a strong relationship between precipitation and features of Siberian high pressure for eastern stations of the region under study in January and February. This relationship was quite evident for western stations in October. In most cases, coefficient of correlation of rainfall with central pressure of Siberian high was negative and, with latitude it was positive. Multiple regression analysis between AO indices and features of Siberian high pressure showed negative relationship between central pressures in Siberian high with AO indices and positive relationship between longitude of Siberian high pressure centers and AO indices in most months of autumn and winter.