كليدواژه :
آگاهي محيط زيستي , رفتار محيط زيستي , توسعۀ زيست محيطي , توسعۀ روستايي , الگوي ويكور
چكيده فارسي :
اغلب مسائل زيست‌محيطي ريشه در رفتارهاي نادرست انسان دارد. از جمله عوامل تأثيرگذار در بروز اين رفتارها كمبود آگاهي و سواد زيست‌محيطي است كه ناپايداري و تخريب محيط‌زيست و منابع را به دنبال داشته است. در اين ميان بررسي و تحليل رفتار و آگاهي زيست‌محيطي در جوامع روستايي كه همواره با محيط پيرامون خود ارتباطي تنگانگ دارند، بيشتر اهميت دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي و تحليل دانش و آگاهي زيست‌محيطي روستاييان در دهستان زنگلانلو انجام شده است. روش‌شناسي پژوهش توصيفي - تحليلي و بر پايۀ مطالعات اسنادي و داده‌هاي ميداني است. براساس نمونه‌گيري با روش كوكران با خطاي 0/08، تعداد 136 خانوار براي نمونه انتخاب شدند و اطلاعات موردنياز با ابزار پرسشنامۀ محقق‌ساخته جمع‌آوري شد. پايايي كلي مدنظر در اين مطالعه 0/8 به دست آمده است و كارشناسان و اعضاي هيئت علمي روايي آن را تأييد كرده‌اند. طبق يافته‌هاي به‌دست‌آمده از بررسي شاخص‌هاي پژوهش، ميانگين اغلب شاخص‌ها، به‌جز سه شاخص آگاهي از مزاياي استفاده از انرژي‌هاي پاك، آگاهي از مضرات سموم كشاورزي و بسته‌بندي محصولات، بيشتر از سطح متوسط (بر مبناي طيف پنج‌گزينه‌اي ليكرت) است. بررسي همبستگي بين متغيرهاي پژوهش (سطح تحصيلات و ميزان شركت در دوره‌هاي آموزش محيط زيست) نيز نشان‌دهندۀ رابطه‌اي مثبت و معنادار است. در ادامه، با بهره‌گيري از آزمون همبستگي پيرسون، رابطۀ ميان ميزان آگاهي زيست‌محيطي و رفتار زيست‌محيطي تحليل شد. نتايج تحليل نشان مي‌دهد ميان اين دو متغير رابطۀ معناداري وجود دارد. همچنين براساس اولويت‌بندي شاخص‌ها و روستاها در الگوي ويكور مشخص شد در روستاي زنگلانلو نسبت‌به ساير روستاها، روستاييان ازنظر آگاهي و رفتار زيست‌محيطي از وضعيت بهتري برخوردارند و روستاي كلاته توت ازنظر ميزان آگاهي و رفتار زيست‌محيطي روستاييان در آخرين بخش الگوي ويكور قرار مي‌گيرد.
چكيده لاتين :
Most environmental issues are rooted in human's wrong behaviors. Among the factors influencing these behaviors, are low awareness level and environmental literacy, followed by environmental instability and degradation. In the meantime, investigating and analyzing the environmental behavior and awareness among rural community is of great importance, having known as the community with the most connection with its surroundings. Therefore, the current descriptive survey, being done with the aim of studying and analyzing the environmental behavior and awareness of villagers in Zangalanlou rural district. Research methodology was descriptive-analytical, based on documentary studies and field data. According to the sampling, made by cochran method with 0.07 erorr in this study, 140 sample families were selected among the villagers of Zangelanloo rural districts, then, the required information were gathered through the researcher-made questionnaire. Also, the total Reliability was obtained 0/8 for research, and its validity was approved by experts and professors of university. According to the findings, the average of most research indicators, except for three indicators of awareness of the benefits of using clean energy, awareness of the harms of agricultural pesticides and product packaging, were obtained above average (based on the Likert five-item scale). Also, the correlation between research variables (level of education, and villagers' participation rate in environmental educational courses), proves a positive and significant relationship. Then, using Pearson Correlation Test, the relationship between the level of environmental awareness and environmental behavior was analyzed. the results indicated a meaningful relationship between these two variables. Also, according to prioritizing the Indicators and villages in VIKOR model, it was found that Zanglanloo village enjoyed higher environmental bahavior and awareness, comparred to the other villages, and Kalateh Toot village was placed in the lowest class of VIKOR model, based on the level of environmental bahavior and awareness.
