ارزيابي مدل هاي غيرخطي براي توصيف منحني رشد در يك گله ازگاوميش هاي استان خوزستان

Evaluation of nonlinear models in fitting growth curve for one of the buffalo herds in Khuzestan province

رشد به عنوان تغييرات وزن زنده در واحد زمان تعريف مي شود كه مي توان با مشاهده تغيير وزن در سنين مختلف و با استفاده از مدل هاي رياضي توصيف كننده رشد آن را بررسي نمود. لذا، در اين مطالعه به منظور بررسي منحني رشد گاوميش هاي يك گله در استان خوزستان، از ركوردهاي جمع آوري شده وزن از تولد تا پنج سالگي 37 راس گاوميش نر و 42 راس گاوميش ماده (2694 ركورد وزن بدن)، استفاده شد. توابع مورد بررسي، پنج مدل رشد گمپرتز، لجستيك، برودي، وان برتالانفي و ريچاردز بودند. برازش مدل ها با استفاده از رويه NLIN نرم افزار SAS 9.1 انجام شد. براي تعيين مناسب ترين مدل از معيارهاي ضريب تعيين تصحيح شده، ميانگين مربعات خطا، انحراف مطلق ميانگين و معيار آكائيك تصحيح شده استفاده شد. نتايج نشان داد كه در بين مدل ها، وان برتالانفي با ضريب تعيين تصحيح شده بالا و كمترين مقدار معيارهاي خطا مناسب تر از ساير مدل ها بود. برازش مدل ها براي گاوميش هاي نر و ماده نتيجه يكساني داشت و براي هر دو گروه، وان برتالانفي، ريچاردز، گمپرتز، برودي و لجستيك به ترتيب داراي رتبه هاي 1 تا 5 بودند. براساس مدل مناسب، وزن بلوغ و نرخ بلوغ براي گاوميش هاي ماده و نر به ترتيب 631 و 758 كيلوگرم، و 0/052 و 0/050 كيلوگرم در ماه برآورد شد. همبستگي بين پارامترهاي وزن بلوغ و نرخ بلوغ نيز براي جنس نر و ماده به ترتيب 0/92- و 0/91- و سن گاوميش هاي ماده و نر در نقطه عطف منحني رشد به ترتيب 11/62 و 12/42 ماهگي برآورد گرديد. مدل پيشنهادي مي تواند در پيش بيني رشد مورد استفاده قرار گيرد.

The growth is defined as the change of live weight per unit of time and can be studied by monitoring its changes at different ages, using mathematical describing growth models. So, in this research to study the growth curve, weight records of 37 male and 42 female buffaloes were collected from birth to five years in one herd of Khuzestan province (totally 2694 weight records) were used. Surveyed functions were included of five Gompertz, Logistic, Brody, VanBertalanfy and Richards growth models. Regression models were perfumed, using NLIN procedure of SAS 9.1 software. To determine the best model the criteria including of adjusted coefficient of determination, Mean Squared Error, Absolute Mean Residual Deviation and second order bias correction Akaike Information Criterion were used. The results showed that the VanBertalanfy, with high adjusted determination coefficient and the lowest error criteria, was more suitable than other models. Models fitted for both male and female buffaloes had the same results and Vanbrtalanfy, Richards, Gompertz, Brody and logistics were ranked from 1 to 5 for both groups, respectively. The maturity weight and the maturation rate based on appropriate model were 631 and 857 kg, and 0.052 and 0.050 kg per month for female and male buffaloes, respectively. Correlation between the maturity weight and the maturation rate was also obtained -0.92 and -0.91 for male and female buffalo. The age of female and male buffalo in inflection point were estimated 11.62 and 12.42 months, respectively. The proposed model can be used in prediction of the growth.