بررسي وجوه اشتراك و افتراق پارچه‌هاي عصر صفوي و عثماني

The Study of the Similarities and Differences of fabrics in Safavid and Ottoman Era

آثار هنري همواره منعكس‌كنندۀ آراء هنرمندان بوده‌اند. در اين ميان، پارچه‌بافي صفوي در قرن 10 تا اواسط 12ه.ق. و نيز پارچه‌بافي عثماني در همسايگي ايران، در همين اثناي تاريخي، داراي گسترۀ وسيعي از نقش، رنگ، بافت و با تركيب‌بندي‌هاي خاص بوده و حائز اهميت بسياري هستند. چهار نوع سبك بافت پارچۀ صفوي و پنج نوع سبك در دورۀ عثماني رواج داشت. اين پژوهش با هدف بررسي تطبيقي شاخص‌هاي مذكور روي پارچه‌هاي ايران و عثماني صورت مي‌پذيرد. پرسش‌هاي اساسي اين نوشتار 1- بررسي وجوه اشتراك و افتراق پارچههاي عصر صفوي و عثماني است. 2- تأثيرپذيري نقوش و رنگهاي پارچه هاي صفوي بر عثماني است. به‌طور كلي، از جمله علل تأثيرپذيري هنرها بر يكديگر شرايط سياسي و فرهنگي ميان آنها بوده كه البته حضور هنرمندان ايراني در دربار عثماني اثبات اين ادعاست. نتايج تحقيق گواه آن است كه پارچه بافي صفوي بر عثماني تأثير گذاشته و تفاوتهايي نيز قابل مشاهده است. مسئلۀ شاخص آنكه بنابر اسناد مكتوب، تاكنون اعتقاد بر عدم كاربرد نقوش حيواني در عصر عثماني بوده، در حالي كه در اين پژوهش با نمايش پارچه‌هاي منقوش با تصاوير گوزن، كبوتر و طاووس، اين ادعا را كم‌رنگ مي‌سازد. رنگ قرمز وجه مشترك پارچه‌ها و كاربرد تعداد محدود رنگي در عثماني و تنوع رنگ در پارچه‌هاي صفوي، وجه تمايز آنهاست. روش تحقيق، توصيفي تحليلي و با رويكرد تطبيقي است. شيوۀ جمع‌آوري اطلاعات كتابخانه‌اي است.

Artists’ beliefs and thoughts always have been reflected in artistic works. Of these, Safavi fabric-weaving in Iran from 10 to 12 century of Islamic Calendar (Hijri) and also Ottoman fabric-weaving in its neighborhood, during such an era, have a wide range of motif, color, texture, and specific combination along with great significance. There are 4 kinds of styles in Safavi fabrics and 5 kinds of style in Ottoman fabrics. This research aims to discuss comparatively mentioned factors on Iranian and Ottoman fabrics. The main questions of this research are to discuss the similarities and differences aspects of Safavi and Ottoman fabrics. Moreover, it is analyzed the effect of motifs and colors of Safavi fabrics on Ottoman ones, which are possible after understanding characteristics of fabrics. Generally, specific cultural and political relationships and conditions between these two nations are among the reasons of such artistic effectiveness, also Iranian artists existing in Ottoman courts prove the case. Research findings show that Safavi fabric-weaving influenced Ottoman one and differences have been observed. It is determined significantly that according to written documents, by now, it was believed that the lack of using animal motifs was due to Ottomans; while here showing fabrics patterned by the picture of deer, dove, and peacock is in contradiction with the case. The red color is used on all fabrics. A limited number of colors used in ottoman fabrics. Safavi more color variation in textiles. The research method is descriptive analysis with adaptive approach. In formation is collected through Library.