بازشناخت نقش‌هاي سياسي ـ اجتماعي بانو حديث ، همسر امام هادي (ع)

Recognition of Social and Political Roles of Banoo Hodaith, Imam Hadi’s Wife

نقش همسران اهل‌بيت(ع) به دليل جايگاه اجتماعي و پيوستگي آنان با امامان(ع)، يكي از نقش‌هاي كليدي در تاريخ اهل‌بيت(ع) است. نقش سياسي اجتماعي بانو حُدَيث، همسر امام هادي(ع)، به سبب شرايط ويژه عصر امامت امام هادي(ع)، امام عسكري(ع) و امام زمان(ع) (عج)، از جمله موضوعات مهمي است كه بازشناخت آن، افزون بر گشودن صفحه­هايي نو در تاريخ اسلام، موجب شناساندن بانوان ناشناخته، ولي تأثيرگذار خواهد بود. تحقيق حاضر، با رويكرد تاريخي در صدد تبيين نقش‌هاي سياسي و اجتماعي همسر امام هادي(ع) با توجه به شرايط تاريخي زمانه حيات اوست كه با استفاده از منابع تاريخ عمومي و تاريخ اهل‌بيت(ع) و بخش‌هاي مغفول‌مانده در منابع، سامان يافته است. بر اساس يافته‌هاي اين تحقيق، تحمل دشواري‌هاي ناشي از فشارهاي رواني و سياسي دستگاه خلافت عباسي و نيز مديريت بحران درون خانوادگي برآمده از تزاحم و تنوع آراي فرزندان امام هادي(ع)، از جمله نقش‌هاي بانو حُدَيث در عصر امام هادي(ع) بود. در عصر امام عسكري(ع) نيز با توجه به جدي‌ترشدن مسئله امامت دوازده امام، افزايش فعاليت‌هاي ضدّ شيعي خلفاي عباسي و كارگزاران آنها، ايجاد محدويت براي اصحاب و سفيران امام و نيز تنگ‌شدن دايره ارتباطات امام و شيعيان، نقش بانوان در اين دوره برجسته مي‌شود. بارزترين نقش‌هاي سياسي و اجتماعي بانو حُدَيث در اين دوره را مي­توان همكاري براي رفع تحير از جامعه شيعي و برنامه­ريزي براي حفظ باورهاي مكتب اهل‌بيت(ع) و حفظ جان امام زمان(ع) به شمار آورد.

The role of Imams’ wives is considered as one of the important roles in history of The Prophet’s household due to their social position and correlation with Imams. The political and social role of Banoo Hodaith, Imam Hadi’s wife, is regarded as the important issues that the recognition of which leads to opening new pages in history of Islam and identifying the unknown but effective women and its importance is due to the particular conditions in time of Imamate of Imam Hadi (PBUH), Imam Hassan al- Askari (PBUH) and Imam Mahdi (May God hasten his reappearance). The present research with the historical approach is to clarify the political and social roles of Imam Hadi’s wife by considering the historical conditions in her lifetime and utilizing the sources such as the general history, the history of Prophet’s household and the other unnoticed parts in sources. According to the findings of this research, the tolerance of difficulties thanks to the mental and political pressers by Abbasid caliphate as well as the management of crisis in family due to the variety of ideas stated by Imam Hadi’s offspringwere considered the roles taken by Banoo Hodaith in time of Imam Hadi (PBUH). Moreover, the role of women in time of Imam Askari becomes prominent due to the serious issue of Imamate of twelve Imams, the increase of anti Shiism activities by Abbasid caliphs and their agents, the presence of limitations against the followers and Imam’s ambassadors as well as the decrease of relationship between Imam and Shiites. The most important political and social roles of Banoo Hodaith was the ability of cooperation and assistance for the purpose of removing confusion from the Shiite community and planning intended for preserving the beliefs in the Prophet’s household’s school as well as protecting the life of Imam Mahdi (PBUH).