نقش سبك هاي دلبستگي در پيشرفت تحصيلي: اثر ميانجي ادراك ريسك و ترس از موفقيت دانش آموزان دبيرستاني

The role of Attachment Styles in Academic Achievement of High School Students: The Mediating Effect of Risk Perception and Fear of Success

پيشرفت تحصيلي مهمترين شاخص كارايي هر نظام آموزشي است. اين پژوهش با هدف بررسي اثر سبك‌هاي دلبستگي، ادراك ريسك و ترس از موفقيت بر پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان انجام شد. جامعه آماري پژوهش همه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر اروميه در سال تحصيلي 94-1393 بودند، كه از ميان آنان 380 دانش‌آموز بر اساس جدول كرجسي و مورگان با روش نمونه‌گيري خوشه‌ اي چند مرحله‌اي بر اساس ناحيه، جنسيت و پايه تحصيلي انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه سبك‌هاي دلبستگي (ون-آدنهوون، هافسترا و بكر، 2003)، مقياس ادراك ريسك (بنثين، اسلوويك و سورسون، 1993)، پرسشنامه ترس از موفقيت (زاكرمن و اليسون، 1976) و معدل دانش‌ آموزان جمع‌ آوري شدند. ابزارها داراي روايي مطلوب و پايايي مناسب مي‌باشند. داده‌ ها با روش‌هاي آماري همبستگي پيرسون و تحليل مسير تحليل شدند. يافته‌ ها نشان داد در مدل اول سبك دلبستگي ايمن اثر مستقيم و غيرمستقيم مثبت و معنادار بر پيشرفت تحصيلي داشت. متغيرهاي ادراك ريسك و ترس از موفقيت ميانجي‌هاي خوبي بين دلبستگي ايمن و پيشرفت تحصيلي بودند. همچنين در مدل دوم سبك دلبستگي ناايمن اثر مستقيم مثبت و معنادار بر پيشرفت تحصيلي داشت، اما اثر غيرمستقيم معناداري بر پيشرفت تحصيلي نداشت. متغيرهاي ادراك ريسك و ترس از موفقيت ميانجي‌هاي خوبي بين دلبستگي ناايمن و پيشرفت تحصيلي نبودند. با توجه به يافته‌ها بر اهميت نقش سبك‌ هاي دلبستگي، ادراك ريسك و ترس از موفقيت بر پيشرفت تحصيلي تاكيد مي‌شود.

Academic achievement is the most important parameter in the efficacy of each educational system. The present study was undertaken to evaluate the relationship between attachment styles, risk perception and fear of success and students’ academic achievement. The study population consisted of all the male and female high school students in Urmia in the 2014-2015 educational years. A total of 380 students were selected using the multi-stage cluster sampling technique in terms of district, gender and educational level. Data were collected using attachment styles questionnaire (Van Oudenhoven, Hofstra and Becker, 2003), risk perception scale (Benthin, Slovic and Severson, 1993), fear of success questionnaire (Zuckerman and Ellison, 1976) and the average of students’ grades. The questionnaires have a desirable validity and appropriate reliability. Data were analyzed with Pearson’s correlation coefficient and path analysis techniques. The results showed that in the first model, the secure attachment style had significant, positive, direct and indirect effects on academic achievement. The variables of risk perception and fear of success proved good mediators between secure attachment style and academic achievement. In addition, in the second model, insecure attachment style had a direct and significant effect on academic achievement; however, it had no significant indirect effect on academic achievement. The variables of risk perception and fear of success were not good mediators between insecure attachment style and academic achievement. Based on the results, emphasis should be placed on the roles of attachment styles, risk perception and fear of success in academic achievement.