مؤلفه هاي موردانتظار مردم از عدليه و تكاپوي دستگاه قضا در برآوردن آن طي سال هاي آغازين مشروطه

Community expectations from the judiciary in the years immediately after the 1906 Constitutional Revolution in Iran

هدف: اين مقاله بر آن است تا موارد زير را شناسايي و تحليل كند: انتظارات مردم از عدليه در سال هاي آغازين پس از مشروطه؛ ميزان اهميت مولفه هاي موردانتظار مردم از عدليه و رابطه آن با درك مفهوم مشروطيت از ديدگاه مردم؛ همچنين تكاپوي نخستين دستگاه قضا در برآوردن اين انتظارات. روش و رويكرد پژوهش: اين پژوهش به شيوه توصيفي-تحليلي براساس اسناد امجدالسلطان -معاون وزير عدليه در سال هاي 1325 تا 1329ق- و با بهره گيري از روش آماري با تحليل كيفي داده هاي مستخرج از اين اسناد تنظيم شده است؛ همچنين از ساير منابع تاريخي نيز استفاده شده است. يافته ها و نتايج: يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه با تغيير نظام حكومتي و انتظاراتي كه رخداد مشروطه در مردم ايجاد كرده بود، توقع تحولي اساسي براي تحقق عدالت و حل مشكلات حقوقي در مردم به وجود آمده بود. همچنين مي توان رابطه معناداري بين مولفه هاي موردانتظار مردم از مشروطيت با درك مفهوم مشروطيت از ديدگاه آن ها به دست آورد. دستگاه قضا باوجودِ تلاش براي برآوردن انتظارات مردم، به دليل ريشه داربودن مشكلات بر سرِ راه تعميق و توسعه اين انتظارات، نمي توانست يك باره انتظارات مردم را برآورده كند و به زمان بيشتري نياز داشت تا قدرتمند شود. بااين حال نظام حقوقي كشور با تاثير از تحولات مشروطيت متحول شد و اين تحول در آينده نيز ادامه يافت.

Purpose: Expectations from the judiciary after the democratic revolution of 1906, as well asthe relation of such expectations with people's understanding of the nature of courts in a democratic system, and the efforts of the Judiciary to meet such expectations are discussed. Method and Research Design: This study mainly draws on archival documents belong to Amjad al-Sultan, the first deputy minister of justice after the revolution during the years1907-1911. Findings: Findings show that people hoped for radical changes in the justice system in line with their understanding of what a court should be in the post-revolutionary time. Despite the efforts made by the system people expectations, turned to be unrealistic due to the chronic nature of the problems.