تاثير منابع تاريخي اهل سنت در مطالعات سيره شناسي ائمه؛ (مطالعه موردي سيره امام سجادع و تاريخ مدينه دمشق ابن عساكر)

Conduct studies of the historical sources Sunni Imams; (The case of Imam Muhammad Ibn Sjad and soldiers on Damascus to Medina)

توجه به منابع تاريخي در مطالعات سيره شناسي از اهميت بسزايي برخوردار است. منابعي كه جايگاه كمتري در حوزه توليد ميراث مكتوب ميان شيعيان را به خود اختصاص داده است. در مقابل اهل سنت، نسبت به نگارش متون تاريخي توجه جدي تري از خود نشان داده اند. هم از اين روست كه به نظر مي رسيد براي فهم و تبيين تاريخ تشيع و اهل بيت توجه به اين طيف از منابع سني امري ضرور است. حال اين سوال شايسته پاسخ است كه براي فهم تاريخي اهل بيت رجوع به دادهاي تاريخي اهل سنت چه جايگاهي دارد؟ در اين نوشتار اين فرضيه دنبال مي شود كه به نظر مي رسد منابع تاريخي اهل سنت تاثير معناداري در مطالعات سيره شناسي ائمه دارد. از همين روي تاريخ و سيره امام سجادع بر اساس كتاب تاريخ مدينه مدينه دمشق ابن عساكر(م.571ق.) با سه منبع امامي، يعني الارشاد شيخ مفيد(م.413ق.)، الخرائج قطب راوندي(م.573ق.) و مناقب آل ابي طالب ابن شهرآشوب(م.588ق.) مورد مطالعه قرار گرفته تا اين فرضيه مورد راست آزمايي قرار گيرد. از اين رو با بررسي مقايسه اي ميان مقدار اطلاعات ارائه شده ميان اين سه منبع امامي و يك منبع سني درباره امام سجادع، نشان داده شده كه اختلاف قابل توجهي ميان حجمِ كمي و محتوايي اطلاعات ارائه شده آن ها وجود دارد بگونه اي كه عدم توجه به آن ها آشكارا در نتايج پژوهش مي تواند اثرگذار باشد.

Considering historical sources in Sira studies (study on biography and characteristics) is highly important. These sources have been underestimated in the area of producing written heritage among Shi'ites. On contrary، Sunni Muslims have made considerable efforts in writing historical works which is the reason that understanding and analyzing the history of Shi'ism and Ahl al-Bayt (a) in reliant on considering such Sunni sources. The question which is raised here is: How we can refer to historical sources of Sunnis in gaining historical understanding of Ahl al-Bayt (a). The hypothesis which is analyzed in the present paper is: It seems that Sunni historical sources have significant influence on Sira studies. Therefore، the history and Sira of Imam Sajjad (a) will be studied based on "The History of Damascus" written by Ibn Asakir (d. 571) by means of three Imamiyya sources: Al-Irshad by Shaykh Mufid (d. 413)، Al-Khara'j by Qutb Ravandi (d. 573) and Manaqib Al Abi Talib by Ibn Shahr Ashub (d. 588). Then by doing a comparative analysis of the three Imamiyya sources and the mentioned Sunni source about Imam Sajjad (a)، it is shown that there are significant differences between the quantity of data and content presented in these sources in a way that disregarding Sunni sources would clearly have an impact on the findings of the research.