مناسبات فرهنگي و اجتماعي آمريكا با ايران در دوره پهلوي (1304-1357ش) (مطالعه موردي شهر اصفهان)

American Cultural and Social Activities in Iran in the Pahlavi Period (The case of Isfahan)

هدف: اين پژوهش با تكيه بر اسناد به بررسي و بازشناسي اهداف و سياست هاي درازمدت فرهنگي آمريكا در دوره پهلوي در شهر اصفهان پرداخته است. روش/ رويكرد پژوهش:پژوهش حاضر به روش تاريخي بر توصيف و تحليل مبتني است و بر پايه منابع اسنادي، كتابخانه اي، مطبوعاتي و مصاحبه انجام شده است. يافته ها و نتيجه گيري:يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه اهداف ديپلماسي فرهنگي آمريكا در ايران از هويت و منافع ملي آن كشور متاثر بوده است؛ بنابراين آمريكا با احداث مراكز آموزشي، انجمن هاي فرهنگي و باشگاه هاي لاينز و روتاري در ايران شيوه زندگي و ارزش هاي آمريكايي را به عنوان الگويي آرماني دنبال مي كرده است. موقعيت شهر اصفهان به عنوان قلب تپنده صنعت و تجارت، اين شهر را به يكي از مهم ترين پايگاه هاي فرهنگي-اجتماعي مستشاران آمريكايي تبديل كرده بود. برخي از مستشاران تحت پوشش فعاليت هاي فرهنگي، آموزشي، بهداشتي و مطالعات مردم شناسي درصدد افزايش نفوذ سياسي خود بودند و با اتكا به مصونيت قضايي، پاره اي از معضلات اجتماعي را پديد آوردند. اين معضلات، واكنش شديد و ديدگاه منفي مردم اصفهان را به حضور اتباع آمريكايي در اين شهر به دنبال داشت.

Purpose: This paper explores the policies and purposes of half a century of cultural and social activities of Americans in Iran, from around 1925 to 1979. Methodology and Research Design: A descriptive-analysis research method was used based on documents, library, press resources and interviews. Findings and Conclusion: Activities were driven by the political interests of the United States. Promotion of American values and life style as an ideal model was pursued consistently under the cover of cultural, social, and anthropological programs for enhancing political influence. Isfahan, as an industrial and business hub of Iran, was at the center of the interest. Enjoying judicial immunity, some of the American officials engaged in activities that lead to outrage among the public.