پراكندگي موضوعي و ميزان استفاده از كتاب ها در كتابخانه عمومي كتابخانه ملي

The Subject Diversity and Books Borrowed in Public Library of National Library of Iran

هدف پژوهش: هدف از انجام اين پژوهش، شناسايي ميزان پراكندگي موضوعي كتاب هاي موجود در كتابخانه عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي ايران در رده هاي موضوعي مختلف و ميزان استفاده مراجعان از اين منابع است. روش شناسي روش / رويكرد پژوهش: در اين پژوهش، از روش هاي تحليل مجموعه و ارزيابي كاربران و استنتاج بر مبناي اصول معتبر استفاده شده است. يافته ها: يافته ها نشان مي دهد بيش از 50/35 درصد كتاب ها فقط به دو رده موضوعي فلسفه و دين (B ) و زبان و ادبيات (P) اختصاص يافته است. ميانگين كل امانت كتاب هاي مجموعه عدد 0/61 هست كه رقم بسيار پاييني را نشان مي دهد. 74/83 درصد كتاب هاي مجموعه حتي يكبار به امانت نرفته و فقط 43/ 17درصد اعضاي فعال حداقل يك بار كتاب به امانت گرفته اند. سرانه امانت عدد 34/ 1 به ازاي هر نفر از جمعيت 51262 نفري را نشان مي دهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه كتابخانه عمومي نيز 96/11 درصد برآورد گرديدشد. درنهايت مشخص شد بين تعداد كتاب ها با تعداد امانت همبستگي مثبت و بين تعداد كتاب ها با ميانگين امانت همبستگي منفي وجود دارد. بين ميانگين استفاده از كتاب ها در رده هاي موضوعي مختلف نيز تفاوت معنا داري وجود دارد. نتيجه گيري: نتايج نشان دهنده عدم توازن لازم در مجموعه كتابخانه عمومي بر حسب علايق مراجعان بوده، لذا تغييرات بنيادي در بخش انتخاب منابع، مديريت مجموعه، ارزيابي و وجين و در كل نظام مجموعه سازي كتابخانه عمومي ضروري به نظر مي رسد.

Purpose: The purpose of this study is to identify the subject diversity of books available in the public library of National Library and Archives of Iran (NLAI), also exploring the borrowing rate. Methodology: Collection analysis and evaluating users. Results: According to the results, over 50.35 percent of books are classified in Philosophy and Religion (B) and Language and Literature (P). The mean book borrow rate is 0.61 which is not quite a bit. 74.83 percent of books has never been borrowd and only 17.43 percent of active members have at least once borrowed a book. Borrowing is 1.34 per person among 51262 members. The availability of collection has been measured 96.11 percent. Ultimately, it revealed that there is a direct correlation between the number of books and the borrowing rate and an indirect correlation between the number of books and the mean borrowing rate. Also, there is a significant difference in the mean usage rate in different subject classes. Conclusion: The library collection is not consistent with members' interests. Therefore, some changes seem to be necessary in choosing the resources, management, evaluation, weeding and overally the collection development of the library.